Alerji aşısı ile ilgili haberleri daha sık görür olduk çünkü günümüzde alerjik hastalıklarındaki artışın yükselmesiyle birlikte alerjisi olan bireylerin bu durumdan kurtulma yollarını arayışları da farklılaştı. Günlük hayatı oldukça olumsuz etkileyen ve yaşamdaki kaliteyi düşüren alerjilerden kurtulmak mümkün. Alerji ve Astım Derneği Başkanı Prof. Dr Ahmet Akçay, aşı tedavisine dair önemli bilgiler aktardı.
Alerji nedir? Alerji türleri nelerdir?
Alerji, vücudun bağışıklık sisteminin çoğu durumda zararsız olan maddelere karşı aşırı tepki vermesinden kaynaklanır. Alerji belirtileri, alerjenin vücuda nasıl girdiğine bağlı olabilir. Örneğin polen gibi havadaki bir alerjen, burundan nefes alımıyla vücuda girer ve genellikle burun nezlesi olarak da bilinen alerjik rinit gibi burun, gözler, sinüsler ve boğazda semptomlara sebep olur. Alerji türleri şöyle sıralanabilir:
- Gıda alerjileri Gıda alerjisi belirtileri şişlik, kurdeşen, mide bulantısı, yorgunluk ve daha fazlasını tetikleyebilir.
- Mevsimsel alerjileri
- Şiddetli alerjiler
- Ciltte alerjileri. Ciltte alerji belirtileri şunlar olabilir:
- Döküntüle
- Egzama
- Kontakt dermatit
- Kurdeşen
- Şişmiş gözler
- Kaşıntı
- Yanma
Alerji aşısı tam olarak nedir?
Bahar ve yaz aylarında çevremizde sıkça alerji nedeniyle yaşam kalitesinde sorun yaşayanlar olduğunu duyarız. Kimileri için çözüm ise alerji aşılardan geçer. Alerji aşıları; alerjik nezle, astım, polen, evdeki tozlar, arı zehri gibi maddelere karşı alerjisi bulunan bireylere uygulanan ve tedavi etkisi kesin olan bir türdür. Yani alerji aşısı immünoterapi, bireye alerjisi olduğu maddeden ve alerjiden kademi olarak artan dozlarla verilir.
Alerji aşısını kimler yaptırabilir?
Alerji aşısı birçok farklı insana yapılabilir. Özellikle alerjik astımı, alerji riniti, göz alerjisi, böcek alerjisi, evcil hayvan alerjisi olan insanlar alerji aşısı yaptırmakta. Sene içerisinde şiddetli alerji belirtileri olan insanlar açısından bu aşı iyi bir seçenek.
Alerji aşısının uygulanmadığı durumlar neler?
Belli durumlar alerji aşısının yapılmamasına sebep olur. Özellikle şiddetli ve kontrolsüz astım, otoimmün hastalıklar, immiün yetmezlikler, kanser hastalıkları, kap ve damar hastalıkları durumlarında uygulanma olmaz.
Alerji aşısının yararları neler?
Alerji aşı tedavisinde başarı oranı artış gösterir. Bu tedavi düzeni sayesinde de olası hastalıkların ve alerjilerin önüne geçilmesi mümkün hale gelir.
Alerji aşısı astımın önüne geçer
Alerji aşı tedavisinde alerjik rinitli hastalarda astım gelişimi ve yeni alerjik duyarlılıkların önüne geçilebilir. Bu risk azaltılmakla birlikte, astımın şiddeti de dengede tutulup azalır.
Alerji aşıları kaç yaş itibariyle yapılmalı?
Alerji aşıları cilt altı enfeksiyonları şeklinde aşılar 5 yaş sonrasında, dilaltı aşılar ise 3 yaş sonrası yapılmalı.
Aşı tedavisi ne zaman başlar?
Bu tedavi etkisi aşıya başladıktan 2 ile 4 ay sonrasında kendini gösterir. Birinci sene sonrasında ise etkisi daha fazla gözükür. Eğer ki 1 sene uygulandıktan sonra herhangi bir iyileşme gözlenmezse, bu tedavi sonlandırılmalıdır.
Alerji aşı yöntemleri
Alerji aşıları cilt altı ve dilaltı uygulamaları olarak damla ve tablet olarak iki çeşide sahiptir. Bu biraz yaş ve vücudun konumunu da güçlü tutulabilir.
Alerji aşıları yan etki içerir mi?
Alerji aşılarındaki en önemli yan etki alerjik reaksiyona sebep olmasıdır. Yani cilt altı iğne aşılarında aşının yapıldığı yerde şişlik, kabarma gözlenebilir. Bunun dışında burun tıkanıklığı, gözlerde ve boğazda kaşıntı, cilt dökülmeler gibi belirtiler de olur. Bu belirtiler hafif klasmandadır ve böyle durumlarda doz ayarı yapılarak tedavide devamlılık sağlanabilir. Cilt altı reaksiyonlarında ise enjeksiyon yerlerinde şişlik görülebilir. Ciddi reaksiyonlar nadir olduğu için de en az 30 – 45 dakikalık gözlemler önemlidir.
Moleküler alerji testi aşının başarısını arttırır
Son yıllarda moleküler alerji testi aşısı ile ilgili çok önemli bilgiler paylaşıldı. Bu test, alerjinin ciddiyeti, esas nedeni, aşı içerisine yerleştirilecek alerjen, çapraz reaksiyon gibi çok önemli konularda bilgilere erişimi sağlar. Ayrıca tedavinin de daha dengeli ve kontrollü sürülmesini desteklediği için daima değerlendirilmesi gereken bir testtir.
Alerji aşısının içerisinde neler bulunuyor?
Çoğu alerji aşısının içerisinde standartize edilmiş, hastanın duyarlı olduğu alerjen ve aşının etkinliğini arttırmak için adjuvan denilen, alerjenin bağlandığı bazı taşıyıcı maddeleri bulundurur. Bunun dışında da kortizon başta olmak üzere herhangi bir ilaç bulunmamaktadır. Alerji aşıları belli bir düzende, testler dahilinde yapıldığı takdirde de zaten olası alerjik sıkıntıların önüne hızlı bir şekilde geçilmesi de sağlanmış olacaktır.
Kaynaklar:
Prof. Dr Ahmet Akçay
Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
