Çocuklarda kansızlık ve kansızlığa bağlı olarak görülen demir eksikliği, çocukların zihinsel gelişimi üzerinde geri dönülemez etkilere sebep olabiliyor. Uzmanlar, besinlerden alınan demirin emilimi için C vitamininin şart olduğunu, bu sebeple taze meyve suyu tüketmenin çok önemli olduğunu belirtiyor.
Hayat kaynağı olan kanın azalmasıyla ortaya çıkan kansızlık ve ona bağlı demir eksikliği yaşam kalitesini azaltıyor. Demir eksikliğinin özellikle çocukların zihinsel gelişimi üzerinde önemli bir rolü olduğunu ifade eden uzmanlar, besinlerden alınan demirin emilimini arttırmak için meyve suyu tüketilmesi gerektiğini belirtiyor.
Kansızlığın kandaki hemoglobin miktarının azalması olarak tanımlandığını ve bunun da demir eksikliğine neden olduğunu belirten Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Neriman İnanç, demir yetersizliğinin genellikle büyümenin çok hızlı olduğu çocukluk ve ergenlik çağı ile hamilelik döneminde ortaya çıktığına dikkat çekti.
Çocuklarda kansızlık fark edilmiyor
Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Neriman İnanç, “Dünyada her 5 erkekten biri, her 3 kadından biri, her 2 gebeden biri ve her 5 çocuktan biri kansızlık problemi yaşar. Ancak pek çoğu bu durumlarının ne yazık ki farkında olmuyor. Gelişmiş ülkelerde 0-5 yaş arası çocuklarda kansızlığa rastlanma sıklığı yüzde 4 ile 20 arasında iken, az gelişmiş ülkelerde aynı yaş grubunda bu oran yüzde 80’lere kadar çıkıyor. Ülkemizde ise kansızlığa rastlama sıklığı maalesef yüzde 50 gibi oldukça yüksek bir oran olarak seyrediyor” dedi.
C vitamini demir emilimini artırıyor
Demirin hem hayvansal hem de bitkisel besinlerde bulunduğunu kaydeden Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Neriman İnanç, “Besinlerdeki demirin tamamı vücutta emilemez. Aldığımız demirin yararlı olabilmesi için C vitamini içeren besinlerle birlikte tüketmeliyiz. Örneğin yemekle alınan 500 miligram C vitamini, demirin emilimini 6 kat artırır. Bu nedenle vitamin alımını artırmak için meyve suları iyi bir kaynaktır. Özellikle C vitamini içeren portakal suyu, ananas suyu ve greyfurt suyu gibi meyve sularının, yüksek miktarda protein ve demir içeren öğün ile birlikte tüketilmesi demir emilimini artırır. Kansızlıktan korunmak ve kansızlık oluştuktan sonra daha etkin ve hızlı bir şekilde tedavi edilebilmek için her yaş grubunda vitamin kaynağı olan meyve suyu tüketimine özen gösterilmelidir” ifadelerinde bulundu.
Okul öncesi çocuklarda risk yüksek
Demir eksikliği, vücutta organ ve dokulara yeterli düzeyde oksijen taşımak için gerekli miktarda sağlıklı kırmızı kan hücresi bulunmadığı zaman ortaya çıkıyor. Dolaşımda bulunan kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalma olduğu zaman kansızlık oluşuyor. Genellikle diğer hastalıklara bağlı olarak vücudun sağlıklı kırmızı kan hücresi üretme kabiliyeti etkilendiğinde veya anormal olarak kırmızı kan hücresi yıkımı veya kaybı arttığında ortaya çıkıyor. Anemi, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 24,8’ini etkiliyor. Okul öncesi çocuklar en fazla risk altındadır ve bu yaş grubunda dünya genelindeki yüzde 47 oranında anemi geliştiği tahmin edilmektedir.
Az miktarda düşüklük belirti vermeyebilir
Ferritin eksikliği vücutta ölçülen ferritin değerinin belirtilen normal seviyelerden aşağıda olması durumudur. Bu tablo vücutta demir eksikliği olduğunu gösterir. Demir minerali özellikle kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve oksijenin taşınmasından sorumlu olan hemoglobin molekülünün üretimi için gereklidir. Demirin vücutta yeterli miktarda bulunmaması ile kırmızı kan hücrelerinin doku ve organlara taşıdığı oksijen miktarı azalır. Buna bağlı olarak doku ve organların yeterince oksijenlenememesi sonucu işleyişleri bozulur. Bu durum bazı belirtilere yol açar. Ferritin düşüklüğü az ya da orta miktarda ise herhangi bir demir eksikliği belirtisi göstermeyebilir. Ancak ağır seviyede ferritin eksikliği mevcut ise daha çok belirti görülür.
Demir eksikliğinin bazı belirtileri
- Halsizlik ve yorgunluk
- Sabahları uyanmakta zorluk
- İştahsızlık
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Kulak çınlaması
- Üşüme hissi
- Unutkanlık, sinirlilik
- El ve ayaklarda uyuşma hissi
- Toprak ve kireç yeme isteği
Bazı besinler çok faydalı
Kırmızı et, demir bakımından oldukça zengin bir besindir. Bunun dışında yumurta, koyu yeşil yapraklı sebzeler, tam tahıllar, pekmez ve kuru meyve de demir eksikliğinin önlenmesine destek oluyor. Demir içeriği zengin besinlerin C vitamini ile eş değer bir biçimde tüketilmesi öneriliyor. Bu da demirin emilimini ve vücutta kullanılmasını artırır.
Kaynaklar:
Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Neriman İnanç
“Çocuklarda kansızlık demir eksikliği sebebi” başlıklı haberimizin yanı sıra Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
