Çocukların merak duygusu çok gelişkin olduğu için her an her yerde ebeveynlerini hatta öğretmenlerini onlara soruya boğabilirler. Çünkü aslında çocuklar dünyaya doğuştan meraklı olarak gelirler. Çocuklar söz konusu olduğunda bilgi odaklı öğrenmede merak duygusu aktif olarak çıkar. Doğdukları an itibariyle merak duyguları pekiştiği için bu hususta daha kalıcı duyular geliştirmektedir.
Çoğu uzman da çocukların ebeveynlerine sordukları soruların cevapsız bırakılması ya da geçiştirilmesi gibi durumlarda onların içe kapanık bir kişiliğe sahip olabileceklerinin dikkatini çekiyor.
Klinik Psikolog Saadet Aybeniz Yıldırım, çocukların duygusal zekaları ve merak duygularının gelişim sürecinde önemli bir yerde durduğuna dikkat çekerek detay içeren bilgiler verdi.
Merak varsa öğrenmesi kolay olur
Merak olgusunun bir duygu olup olmadığı günümüzde tartışılmaya devam eden bir konu. Bu tartışma dışında da iki çeşit meraktan bahsedebilmek mümkündür. Bunlardan birincisi durumsal merak, yani herkeste var olan yeni bir durum karşısında ortaya çıkan merak duygusudur. Bir diğeri ise kişilik özelliği olarak ifade edebilen meraktır. Çocuklarda nasıl oluştuğu ve kişilik yapılarına nasıl etkiler sunduğu da bu merak olgusu ile incelenebilir.
Aslında çocukların doğuştan meraklı dünyaya gelmeleri net bir gerçektir. Yani yürümeye başladıkları an merak duygusu ve çevreyi keşfetme güdüleri de artar. Zaman içerisinde de bu merak duygusunun canlı tutulması onların sordukları sorularla mümkün hale gelir. Daha büyük yaşlara ulaştıklarında da merak duygusu canlı değilse şayet yeniden oluşturulması gerekir. Klinik gözlemlerin desteklediği şekilde merak var ise eğer öğrenmek çok daha iyi biçimlerde gerçekleşebilir.
Kalıcı bilgi merakla bağlantılıdır
Çoğu insan genellikle duygularının peşinden gider. Bilgi odaklı öğrenme merak duygusunun aktifliğiyle ortaya çıkar. Çocuklar doğdukları an itibariyle merak duygularını pekiştirilme ihtiyacı duyarlar. Bu ihtiyaç karşılandığı zaman onlarla birlikte bilgi daha kalıcı bir şekilde devam eder.
Genel olarak da öğrencilerde ve çalışanlarda bu merak duygusunun arka planda kalabildiği görülür. Tabii burada eğitim sisteminin de doğrudan alakası vardır. Genel sistem kişinin meraktan uzaklaşmasına sebebiyet veren detay ve ögeler bulundurmakta. Merakın oluşturulmasındaki en önemli nokta ise bilginin aktarılma şeklidir. Bu biçim çok değerli olmakla birlikte bilginin kalıcı oluşuyla birlikte kişinin genel hayatına ve kişiliğine de etki edecektir.
Anne ve babanın bu süreçte destek olması önemlidir
Çocukların belli bir yaş sonrasında etrafını incelemeye başladığını ve detayları öğrenmek adına merak üzerine gerçekten çok sorular soracağını bilin. Her an ve her dakikada bilgi paylaşmak ve o merak duygularını cevaplamak adına ebeveynlerin bazen tükenme durumu ortaya çıkabilir. Lakin söz konusu bu zaman çok kıymetlidir. Çünkü bu tarz yaş grubunda bilginin oluşturulma noktasında soruların cevapsız kalışı, anne babaların yanıt vermeyişi soru soran çocuğu belli dönem sonra heyecansız bırakabilir.
Çocuk anne ve babadan istediği yanıtları almadığında içe kapanık olabilir. Dolayısıyla bazen sıkıcı ve bunaltıcı olsa dahi özverili adımlarla ilerlemek ve çocuğu yanıtsız bırakmamak önemlidir.
Ekran kullanımında rol modeli büyüklerdir
Çocukların dijital ortamlara bağımlılığının ana temeli aslında rol model aldıkları yetişkinlerdir (çoğunlukla aileleri). Keza anne ve babalar ne kadar ekran karşısında zaman geçiriyorlarsa, çocuklarının sorularını yanıtlarken de dikkatlerini verme süreçleri o kadar değişik. Bu hususta çocuklara rol model olabilmek adına mümkün mertebe dijital ekranlardan uzak durun ki, onlar da bu bağımlılıklarını geliştirmeyip tamamen iletişimi somut olarak kurabilsinler. Dolayısıyla fiziksel aktivitelerin yer aldığı kaliteli zaman geçirmeye odaklanmanızda fayda var.
Gözleme dayalı oyuncaklar etkilidir
Son olarak oyuncaklar konusuna da değinmekte fayda var. Bu durum aslında biraz da çocuğun neyle ilgilenmek istediği ve neye karşı merak duyduğuyla bağlantılıdır. Çünkü çocuğun isteğine göre bir merak duygusu ortaya çıkar. Bazı çocuklar mekanik oyuncaklar, bazıları ise yapboza ilgi duyarlar.
Bu hususta çocuğunuzu gözlemlemek önemlidir. Onların hayal dünyalarına dahil olmak ve merak duygularını geliştirmek ilerleyen yaşlarda çok daha güçlü bireylere dönüşmesini sağlamış olacaktır.
Kaynaklar:
Klinik Psikolog Saadet Aybeniz Yıldırım
Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
