COVID-19 virüsünün bugüne dek gelişen varyantları farklı sınıflandırmalar alırken, son dönemlerde Delta varyantının oldukça tehlikeli olduğu vurgulanıyor.
Salgın döneminde her geçen gün yeni gündemlerin ortaya çıkmasına alışır olduk. Virüsün bugüne dek gelişen varyantları farklı sınıflandırmalar alırken, son dönemlerde delta varyantının oldukça tehlikeli olduğu vurgulanmakta. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Servet Alan, delta varyantı ve COVID-19 aşılarıyla alakalı olarak sıkça sorulan sorulara yanıt verdi.
Yüzde 60 daha bulaşıcı olduğunu biliniyor
Delta varyantı ilk başta Hindistan’da ortaya çıkmıştır. Sonrasında ise tüm dünyada yayılan Covid-19 virüsü varyantına dönüşmüştür. Alfa varyantının önüne geçmeyi başaran delta varyantı, hızla yayılmaya devam ediyor. Ülkemizde de son dönemlerde delta varyantı saptamaları gerçekleşti. Daha bulaşıcı ve ağır bir seyirliği olan bu virüsün ortaya çıkması endişe kaynağına dönüştü.
Tüm varyantlardan korunmak için mutlaka aşı olun
Çoğu kişide varyantların daha büyük hastalık problemlerine yol açtığına dair bir delil yok. Fakat altta yatan hastalığı olanlar ve yaşlılar açısından virüs diğer varyantlarda olduğu gibi daha tehlikeli olmakta. Özellikle aşı olmamış kişilerde delta varyantının hastalık ve ölüm nedeni çok daha fazla olacaktır. Bu sebeple tüm varyantlardan korunmak adına maske, dezenfektan gibi önlemlerin dışında muhakkak aşı olmak gereklidir.
Biontech aşısı mı Sinovac aşısı mı daha etkili?
Salgın hastalığının önlenmesindeki en önemli destek aşılar olmaktadır. Yapılan çoğu çalışmada virüse karşı çeşitli aşılar gelişti. Bu aşlardan biri Biontech, diğeri de Sinovach olarak sıralanabilir. Türkiye aşı araştırmalarında ise üçüncü faza geçildi bile. Bu hususta Biontech aşısının hem ilk doz koruyuculuğu hem de bulaşma riskini engellemesi açısından daha etkili olduğu bilgisi mevcut.
Üçüncü doz aşı gerekli mi?
Üçüncü doz aşı konusunda Sağlık Bakanlığı açıklamalarının beklemek en doğrusu olacaktır. Grip aşısı gibi COVID-19 aşısının da her sene uygulanması gerekebilir.
COVID-19 aşılarının yan etkileri var mı, varsa nelerdir?
Bilindiği üzere aslında tüm aşıların amacı mikroorganizmaları korumaktır. Fakat bu aşamalarda bazı etkiler görülebilir. Aşılara bağlı olarak aşının uygulanan yerlerinde şişkinlik, ağrı olabilir. Ayrıca hafif ateş, titreme, baş ve kas ağrısı gibi etkiler de oluşabilir.
Aşı sonrası kol ağrısı yaşayanlar ne yapmalı?
Kolda aşının uygulandığı bölümde ağrı en sık etkilerdir. Aşı bölgesine soğuk uygulama gerçekleştirilmesi önemlidir.
Aşı sonrası banyo yapabilir miyim?
Aşı sonrası banyo yapılmasında / duş alınmasında herhangi bir sakınca yoktur.
Biontech, m-RNA aşısı kısırlaştırır mı?
Aşılar kısırlığa sebebiyet vermez. Diğer aşılarda olduğu gibi COVID-19 aşılarında da bu yönde bir bilgi yok.
m-RNA aşıları genetiğimizi değiştirir mi?
m-RNA kısa ömürlü bir molekül olmaktadır. Aşılamadan kısa bir süre sonra da etkisini oluşturup parçalandığı için genetiği değiştirdiği yönündeki bilgiler bulgusuzdur.
Aşı oldum, testim pozitif çıkar mı?
COVİD-19 aşıları, bu hastalığa karşı bir bağışıklık geliştirir. Bunun en önemli parçası da lgG ve IgM sınıfından antikolar. Aşı sonrasında ise antikor testleri, yani virüsle karşılaşıldığını gösteren testlerde pozitif sonuçlar çıkabilir. Hatalığın tanısı için PCR testleri gerekir.
Aşı öncesi ağrı kesici alınmalı mı?
Ağrı kesicilerin aşı etkinliğini nasıl etkileyeceği bilinmediğinden aşı öncesi alınması önerilmez
Aşı olanlar nelere dikkat etmeli?
Aşı olan insanların 25 – 30 dakika arasında aşı oldukları sağlık kurumunda beklemeleri gerekir. Bununla birlikte de aşının uygulandığı bölgeler de yan etkiler ortaya çıktığı zaman uygulamalar yapılabilir, parasetamol uygulanabilir. Daha ciddi yan etkilerde ise bir sağlık kurumuna başvurulması gerek.
Aşı sonrasında kardiyak problemleri yaşadıklarını dile getiren kişiler bu durumda ne yapmalı?
Aşı sonrası kalp problemleri çok nadir görülüyor. Aşı sonrası ortaya çıkan kalp sorunları ise genel olarak hafif ve geçici sorunlar olur. Bu sebepten de COVID-19 hastalığına bağlı olarak kalp hastalıkları çok daha sık ve ciddi olabilir. Aşının yararları da olası risklerin çok çok üzerindedir. Fakat aşı sonrası kardiyak sorunu yaşadığını düşünenler en kısa zamanda yetkili bir sağlık kurumuna başvurmalıdır.
Kaynaklar:
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Servet Alan
Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği
“COVID-19 Delta varyantı ağır seyirli hastalığa neden olabiliyor” adlı içeriğimizin yanı sıra diğer Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
