Dijital göz yorgunluğu nasıl geçer? Ekranların olumsuzluklarına karşı göz sağlığı nasıl korunur? Tüm bu sorular aslında çağımızın yarattığı sonuçlar diyebiliriz. Özellikle beyaz yaka çalışanlar başta olmak üzere çağımızın getirdiği teknolojik gelişmelerle birlikte günümüzün önemli bir kısmını ekranlara bakarak geçiriyoruz. Bilgisayar ve telefonlar başta olmak üzere dijital ekranlarla uzun süre vakit geçirmenin gözlerde olumsuz etkiler yaratabileceğini söyleyen Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Enver Atilla Bakan, alınması gereken önlemleri sıralıyor.
Dijital göz yorgunluğu belirtileri neler?
Dijital cihazlardan kaynaklanan göz yorgunluğunun her yaştaki insanı etkilediğini söyleyen Dr. Enver Atilla Bakan, uzun süre ekrana bakmanın gözlere kalıcı hasar vermesiyle ilgili bilgilerin hatalı olduğunu belirtiyor. Buna karşın görüşte bulanıklaşma, gözlerde ağrı, yorgunluk, batma ve kuruma gibi göz yorgunluğunun okuma, yazma, dikiş gibi odaklanmayı gerektiren işler yaparken ortaya çıkabilecek semptomlar olduğuna dikkat çekiyor. Gözleri rahatlatacak tüyolara gelince…
Gözdeki yorgunluğu ne alır? Dijital göz yorgunluğu nasıl geçer?
Göz kırpmak hayat kurtarır
Normal şartlarda dakikada ortalama 15 kez göz kırpıyoruz ancak ekranlara bakarken bu sayı dakikada 5-7 gibi rakamlara kadar inebiliyor. Gözlerin ihtiyaç duyduğu nemlenmeyi sadece kırpma yoluyla sağladığını unutmamak gerekiyor. Bu nedenle olabildiğince sık göz kırpmak için ekstra çaba harcamak önemli. Bunun için çalışma alanının etrafında göz kırpmayı hatırlatacak küçük notlar koymak etkili olabilir. Bu, yapılacak en iyi yorgunluğu egzersizleridir diyebiliriz.
Gözleri nemlendirmek mümkün
Kuruma hissi yaşandığında gözleri tazelemek için yapay göz damlası kullanmak da bir çözüm. Eğer ki sürekli olarak kuru ve / veya sıcak bir odada vakit geçiriyorsanız havayı nemlendirmek de pratik bir çözüm olabilir.
20-20-20 kuralı!
Her 20 dakikada bir gözleri minimum 6 metre uzaklıktaki bir yere veya eşyaya en az 20 saniye odaklayarak bakın. Bu yöntemi 30 dakikalık online derslere giren çocukların uygulaması da faydalı olur.
Bilgisayar gözlüklerini denediniz mi?
Bilgisayar ekranından gözleri korumak için gözlük kullanmak harika bir seçenek olabilir. Sadece bilgisayar başında saatler geçirirken değil yakını görme sorununuz varsa da bilgisayar gözlüğü kullanmak gözlerinizdeki yorgunluğu almada etkili olabilir. Göz doktorunuza ekrana bakarkenki mesafenizi önceden ölçüp söyleyebilirsiniz. İdealinin ortalama 50 – 60 cm olduğunu belirtelim. Öte yandan dinlendirici gözlük mavi filtreli veya farklı seçeneklerde de sunulabiliyor. Bu alternatiflerin ne kadar faydalı olup olmayacağını doktorunuza danışmanızda fayda var.
Ekran parlaklığı ve kontrastını ayarlamayı unutmayın
Bilgisayar dinlendirici gözlük kullansanız dahi eğer ekranı çevresindeki ortamdan daha parlaksa, gözler bu farklı ışığa uyum sağlamak adına çok daha fazla çalışacak ve yorulacaktır. Bu nedenle ekranın parlaklığını çevredeki ışığa mümkün olduğunca yaklaştırmak önemli. Ayrıca göz yorgunluğunu minimum düzeye indirmek için ekranın kontrastını artırmak mümkün.
Ekranınızdaki parlamayı azaltın
Parlak ekranlar mat olanlara göre gözleriniz için daha yorucu olabilir. Size nasıl bir rahatlık sağlayabileceğini görmek için telefon ve bilgisayar mağazalarından mat ekran filtresini deneyebilirsiniz.
Bilgisayara mesafeyi iyi ayarlayın
Bilgisayar ekranına uzaklıktaki en makul mesafe ortalama 50 – 60 cm’dir. Aynı şekilde tablet ve telefonlar için de ideal uzaklık yaklaşık 35 cm’dir. Öte yandan bilgisayar ekranının üst kenarı en fazla göz seviyenizde olmalı, ekrana bakarken de başınızın hafiften aşağı bakacak şekilde konumlanması önemli. Progresif bir gözlükle eğer ekrana başınızı kaldırıp bakıyorsanız bu durum boyun kireçlenmesi veya fıtığı gibi rahatsızlıklara davetiye çıkarabilir. Diğer yandan gözlerinizde kızarıklık, ışığa karşı duyarlılık, ağrı, sulanma veya bulanıklık fark ettiğinizde göz doktoruna danışmalısınız.
Dijital cihazlardan yayılan mavi ışığın gözlere zararı olduğuna dair bilimsel bir kanıt olmasa da yine de mavi ışık filtreli gözlüklerden kullanmak gözleri rahatlatacaktır. Şunu da unutmamak gerekir ki mavi ışık vücudumuzun doğal uyku ve uyanma döngüsünü etkilediği için gün içinde maruz kaldığımız mavi ışık uyku düzenimizi de dolaylı yoldan etkiler. Eğer uykuya dalmakta zorlanıyorsanız gece yatmadan önce ekranla ilişkinizi erkenden yani iki veya üç saat önceden bitirin.
Göz yorgunluğu tedavisi nedir?
Hipermetropi, miyopi ya da astigmatizma gibi göz problemleri yaşayanlar, uzun süre bilgisayar kullanımı sonrası daha fazla göz yorgunluğu hissedebilirler. Bu durumda mutlaka bir göz doktoruna danışılmalı ve tavsiye edeceği gözlük ve ilaçlar kullanılmalıdır. Bunun dışında dijital göz yorgunluğu nasıl geçer derseniz, yukarıda belirtilen önerilere tümüyle uymanız ilk etapta yeterli olacaktır. Eğer bu önlemlere rağmen geçmeyen göz yorgunluğu şikayetiniz varsa doktora başvurmanız gerekir.
Bu öneriler ayrıca dolaylı yoldan “Telefona bakmaktan göz ağrısı nasıl geçer?” sorusunun da cevabını verecekltir.
Kaynaklar:
Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Enver Atilla Bakan
