Enerji içeceğinde en yayın bileşenin kafein olduğunu belirten çoğu uzman, bu içeceklerin tüketimi sonrasındaki yan etkilerine dikkat çekti. Özellikle en yaygın yan etkilerin kardiyovasküler ve nörolojik sistemler üzerine olduğu belirtilirken, 10 – 19 yaş aralığındakilerin kafein alımının günlük 100 miligramı geçmesi halinde kan basıncının artabileceği, hatta kafein zehirlenmesi yaşanılabileceğine işaret edildi.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Özden Örkçü, son dönemlerde gündeme gelen enerji içeceklerindeki tüketime dair önemli uyarılarda bulundu. Enerji içeceği tüketiminde öncelikle ergenlik çağındaki ve genç erişki erkek nüfusun sağlık konusu olduğunu vurgulayan Örkçü, fazla alımın kafein zehirlenmesine sebep olabileceğini belirtti.
Kafein tüketimi günlük 100 miligramı açmamalı
14 -16 yaş arasındaki ergenlerle yapılan bir çalışmada kafein alımı ve davranış bozukluklarıyla birlikte şiddet davranışı arasında güçlü bir kolerasyon saptanmıştır. Yapılan çoğu çalışma da zaten iskemik inmeye katkıda bulunmakla birlikte, epilepsi nöbetlerini de pekiştireceğini kanıtlıyor aşırı dozda enerji içeceği tüketiminin. Bunun dışında günlük kafeini 300 mg’dan fazla tüketen kişilerde halüsinasyonlar da gözlenebilir.
Çocuklar ve ergenlerdeki yeme bozukluklarında, özellikle de diürez ve gevrek dışkılama için, iştah bastırmak, yorgunluğa karşı ve kalori tüketimi için düzenli miktarda enerji içeceği tüketilebilir. Fakat bu tüketiminin günlük 100 mg dışına taşıması kan basıncını, kan glukoz seviyesini, beden kitle indeksini, kalsiyum eksikliğini, diş problemlerini ve depresyon ile düşük benlik saygısını arttırabilir.
Bunun dışında da enerji içeceklerinin sporcular üzerinde de farklı etkileri gözlenmektedir. Enerji içeceklerinde var olan karbonhidrat ile kafeinden dolayı performansı olumlu etkilemek mümkün. Fakat içeceklerin içerdikleri karbonhidratların miktarı sporcular için önerilen orandan fazla kalabilmektedir. Kafeinin mental ve fiziksel performans üzerine etkileri de belirtilmektedir muhakkak. Ancak içeceklerde bulunan kafein miktarı önerilen miktardan fazla olabilmektedir.
Aynı zamanda da kadein ve karbonhidratın yanında enerji içeceklerine katılan diğer maddelerin sporcularda nasıl bir etki oluşturacağı da bilinmemektedir. Bu sebepten dolayı da sporcuların bu içecekleri tüketirken uzman desteği ve onun önerileri doğrultusunda tüketmelerinde daima yarar görülür. Böylece çok daha sağlıklı bir tüketim düzeni gerçekleşebilir.
Düzensiz tüketim stres arttırıyor
Enerji içeceklerinin hem eğlence hem de rekabetçi sporcular tarafından son yıllarda sıkı bir tüketime dahil olduğu gözleniyor. Literatür, enerji içeceklerinin psikofizik sonuçlarını arttırma kapasitesi konusunda çelişkili sonuçlar oluşturuyor. Enerji içeceklerinin bilinçsiz ve fazla tüketimi yüzünden insanın biyolojik saatinde düzen bozuklukları yaşanır.
Bunun dışında uyku saatleri ve uyanık kalma saatlerinde dengesizlikler, bozulmalar yaşanır. Bilinçsiz ve fazla tüketimde gençlerde ve sporcular üzerinde zihinsel ve fiziksel stresin artışı gözlenmiştir. Yani tamamen bu detaylarla alakalı bir süreci pekiştirdiği için de enerji içeceklerinde tüketim daima kontrol altında sağlanmalıdır. Aksi durumunda stres kaynaklı sağlık durumları açığa çıkacaktır.
Son olarak enerji içeceklerinin market raflarında rahatlıkla ulaşılabilen, popüler kültürün bir parçası olan bir ürüne dönüştüğünü söylemek isteriz. Fakat bu ürünler hiç de göründükleri kadar masum değiller. Pek çok farklı yan etki ve sağlık probleminin habercisidirler.
Serebral işlemi yani inmeden ölü doğuma, epileptik ataktan uyku bozukluğuna kadar birçok değişik süreci hızlandırmaktadır. Bu sebepten de oldukça kaygı verici zararlı etkileri olduğu da bilinir. Dolayısıyla enerji içeceği tüketiminde belli bir dengenin etrafında hareket edilmesi şarttır. Bunu sağladığınız zaman olası yan etkilerin de önüne geçilebilir. Bu bakıma da düzenli bir sağlık kontrolü ve tüketim açısından enerji içeceklerinden uzak durulması daima önemli bir sağlık düzeni oluşturur.
Enerji içeceği cinsel gücü artırır mı?
Enerji içeceklerinde cinsel gücü artıran etki olduğuna dair bir bilimsel sonuç yoktur.
Bu içecekleri içtikten sonra vücutta neler olur?
Prof. Dr. Mustafa Özdoğan’ın paylaşımlarına göre enerji içeceği içtikten sonra bir günde vücudumuzda olanlar şöyle:
- 10 dakika içinde kafein kan dolaşımına geçip kalp hızı ve kan basıncını artırmaya başlar.
- 15-45 dakika içinde dolaşımda kafein miktarı maksimuma ulaşır ve tam etkileri görülür.
- 30-50 dakika içinde karaciğer artan kan şeker miktarına cevap verir.
- 1 saat içinde kan şekeri ve dolaşımda ki kafein miktarı azalmaya, vücut kendini yorgun hissetmeye başlar.
- 5-6 saat içinde dolaşımda ki kafein miktarı yarıya düşmüştür.
- 12 saat içinde dolaşımda ki kafein miktarı tamamen tükenmiştir. Tükenme miktarı kişiye göre değişmektedir.
- 12-24 saat içinde düzenli kullanımlar sonucu kafein miktarının tükenmesi bağlı olarak baş ağrısı, rahatsızlık, kabızlık gibi yan etkiler görülebilmektedir.
- 7-12 gün kullanım sonucunda ise kafeine tolerans gelişir aynı etkilerin gözlenebilmesi için dozu artırmak gerekmektedir.
Kaynaklar:
Beslenme ve Diyet Uzmanı Özden Örkçü
Beyhekim Gıda, Beslenme ve Sağlık Derneği
Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
