Hemen hemen her ebeveynin son senelerde en çok kaygı duyduğu konuların başında erken ergenlik gelmektedir. Bu durumun ana sebebi ise ergenliğin daha erken yaşlarda başladığına dair çeşitli görüşlerin ortaya çıkmasıdır.
Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Saygın Abalı, Türkiye’de son yıllarda erken ergenlikle alakalı hekim başvurularının günden güne artış gösterdiğini belirtti. Bu konuda aslında bu artışın gerçekleşmesinde ailelerin farkındalığıyla alakalı bir durum olduğunu belirten Abalı, ülkemizde ergenlik yaşıyla ilgili yapılan son çalışmalardan alınan sonuçlar; meme gelişiminin erken başladığı ancak ilk menstrüasyon yaşında erkene kayma söz konusu olmadığını belirtti. Erken ergenliğe dair daha net bilgiler özellikle son yıllardaki gözlemlerimizle ilgili yeni çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Özellikle bu yaşlara dikkat!
Ergenlik dönemi çocukluktan yetişkinliğe geçiş esnasında cinsiyet özelliklerinin olgunlaşma sürecini tanımlayan bir süreçtir. Bu dönem içerisinde kız çocuklarının da genellikle 10 yaşında meme gelişimiyle başlangıç gerçekleşmektedir. İlk menstrüasyon ise 12-12.5 yaşlarında olmaktadır. Bununla birlikte de erkek çocuklarında süreç 11-11.5 yaşlarında başlamaktadır. Bu “erkeklerde tüyleme ne zaman başlar” sorusunun da cevabı sayılabilir.
Erken ergenlik ise ergenlik sürecinin kız çocuklarında 8 yaşından, erkek çocuklarında ise 9 yaşından önce başlaması olarak tanımlanabilir. Kız çocuklarında ilk menstrüasyonun 10 yaşından önce olması da erken ergenlik olarak tanımlanabilir. Bu süreç dahilinde de meme gelişimi, kıllanma, sivilce ve erişkin tipi vücut kokusu 8 yaşından önce başlayan kız çocuklarında çocuk endokrinolojisi uzmanına başvurulması şarttır.
Bu belirtileri dikkate almalısınız!
Erken ergenlik döneminde ilk olarak hangi belirtiler kendini belli eder? Kız çocuklarında meme gelişimi genellikle ilk ve en önemli başvuru nedeni olmaktadır. Bunun dışında da fazla kilolu çocuklarda göğüs bölgesindeki yağlanma yanlışlıkla meme gelişimi olarak değerlendirilebilir. Ki ancak bunun tersi de görülebiliyor sık bir şekilde. Fazla kilolu bir kız çocuğunda meme gelişimi ergenliğin ileri evrelerine kadar yağ dokusu olarak tanımlanıp atlanabilir. Bu sebepten dolayı da özellikle de meme gelişimi 8 yaş öncesinde başladıysa değerlendirilmesi muhakkak gerekmektedir.
Erkeklerde ise ilk bulgu testis büyümesi olarak belirtilir. Bununla birlikte cinsel organın boyutunda artış ve kullanma da ilk belirtiler arasında yer almaktadır. Bunlar dışında da her iki cinsiyetin de hızlı büyüme ve hızlı kilo alma açısından ergenlik dönemlerinin ilk işareti olmaktadır. Değerlendirmeler daima bu yöndedir.
Tedavi ne zaman gündeme gelmeli?
Erken ergenlik genetik etmenler, beslenme hataları (fast food, GDO’lu ürünler yerine organik sebze meyve, protein içeren gıdalar vb gibi erken ergenliği önleyen yiyecekler tercih edilmeli), obezite gibi faktörler eşliğinde gelişmektedir. Ki bununla birlikte akranlarına göre erken başlayan davranış değişiklikleri ve erken menstrüasyona uyumda zorluklar nedeniyle psikolojik olarak da sorunlar ortaya çıkabilir. Bunlar erken ergenliğin zararları olarak nitelendirilebilir.
Bu tarz ergenliği başlatan psikolojik sorunlar da zaten uzman bir hekim kontrolüyle kontrol altına alınabilir. Erken ergenlik döneminde kemiklerin hızlı bir şekilde olgunlaşması nedeniyle çocuğun erişkin boyunda olumsuz etkiler meydana gelebilir. Mesela 8 yaşındaki bir çocukta kemik yaşı 11 olarak saptanabilmektedir. Bu aslında erişkin boyunun beklenenin altında kalması gibi durumlar da açığa çıkabilir.
İletişimde 5 kural çok önemli
Ergenlik döneminde çocukların bedensel değişimlerine ek olarak ruhsal ve sosyal açıdan da değişiklikler yaşadığı bir dönem karşınıza çıkacak. Bu durumda iletişimin gücünden destek almalı ve dikkat etmeniz gereken bu 5 kuralı muhakkak uygulamalısınız;
- Kurallardan ödün vermeyecek biçimde çocuğunuzun kişiliğine saygılı olarak ona sevginizi ve desteğinizi eksik olmayacak şekilde gösterin ve hissettirin
- Dış görünüşüyle alakalı incitici sözleri söyleme konusunda kaçının. Buna mutlaka dikkat edin
- Akranlarıyla olumlu ya da olumsuz karşılaştırmalardan uzak durmalısınız
- Sağlıklı büyümesi için gerekli olduğunu vurgulayarak uyku saati, beslenme düzeni ve fiziksel aktivite gibi durumlara dair önerilerde bulunun.
- Sözlü önerilerinizden çok davranışlarınızla onlara model olmak her zaman çok daha yararlıdır.
Kaynaklar:
Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Saygın Abalı
Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği
Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği
Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
