Geçirgen bağırsak sendromu veya sızdıran bağırsak sendromu denilen bu hastalık bağların açılmasıyla ilintili bir durum olarak ortaya çıkıyor ve birçok belirtisi bulunuyor. Başlıcaları şöyle: Bağışıklık sistemi sorunları, cilt problemleri, vitamin eksikliği, devamlı baş ağrısı, besin alerjisi, nörolojik sorunlar, kabızlık, kronik yorgunluk, ishal ve fibromiyalji… Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Fidan, geçirgen bağırsak sendromuyla ilgili merak edilenleri anlattı.
Sindirim sisteminin en önemli bölümü bağırsaklar, besinlerin parçalanıp hemen hemen tamamının emildiği bir nokta. İkinci beyin olarak adlandırılan bağırsakların sağlığı, metabolizmanın tamamını etkiler ve bağışıklık sistemindeki hücrelerin yüzde 70’i bağırsaklarda yer alır.
Geçirgen bağırsak sendromu nedir, ne değildir?
Neslihan Atagül hastalık ile mücadele ederken bir yandan da başta sevenleri olmak üzere bu hastalığı bilmeyenler araştırma yapmaya başladı. Bağların açılmasıyla ilgili olan geçirgen veya sızdıran bağırsak sendromunda sorun şöyle bir hal alır: Bağırsaklardan kan dolaşımına yalnızca sindirilmiş besin, vitamin ve minerallerin girmesine izin veren geçiş noktası olan bu bağlarda bozulma olduğunda, kan dolaşımına zararlı maddeler ve toksinler sızabilir.
Öte yandan sıkı bağlar, mikroplar, toksinler ve sindirilmemiş yiyecek parçalarını tutup bağırsağa hasar verebilir. Bu sızan patojenler veya iyi sindirilmeyen besinler kan dolaşımına karışır. Bağışıklık sistemi de bu tanıdık olmayan maddelere karşı saldırıya geçer. Bir anlamda bağışıklık sistemi kendi dokusuna saldırıyor da diyebiliriz.
Geçirgen bağırsak sendromunun belirtileri
Geçirgen bağırsak sendromunun birçok belirtisi olduğunu söylemek mümkün. Bağışıklık sistemi sorunları, cilt problemleri, vitamin eksikliği, devamlı baş ağrısı, besin alerjisi, nörolojik sorunlar, kabızlık, kronik yorgunluk, ishal ve fibromiyalji belirtileriyle karşımıza çıkabilir.
Besin alerjilerine neler olur? Bağırsaklardaki düzen bozulduğu zaman vücuda alerjiye neden olabilecek pek çok farklı besin ve toksin girebiliyor. Kaldı ki bu basit bir alerjiden çok daha ileri bir boyuta taşınabilir.
Otoimmün hastalıklar: Sızdıran bağırsağın otoimmün yani bağışıklığın aşırı duyarlılığıyla oluşan tepkiye bağlı bir hastalığa sebep olabileceğini anlamanın anahtarı, zonulin adı verilen bir proteinle ilgili yapılan araştırmalardır. Bu araştırmalara göre zonulin seviyesindeki artış bağırsak geçirgenliğini gösterir.
Tiroid sorunları: Bağırsak mikroflorası sağlığıyla paralellik gösteren tiroid hormonları, geçirgen bağırsak sendromunun direkt etkileyebileceği otoimmün hastalıklar kategorisindeki kronik tiroidite neden olabilir.
Emilim bozuklukları: Bağırsak florasının zarar görmesi ve sızdıran bir yapıya dönüşmesiyle emilimde yetersizlik görülebiliyor. Özellikle ince bağırsak yapısında bozulma olduğunda gelişen mide asit dengesinde faktör eksikliği görülebilir. Dolayısıyla da buna bağlı B12, folat ve mg gibi vitamin ve mineral kayıpları yaşanabilir.
Geçirgen bağırsak sendromu olduğunu nasıl anlayabiliriz?
Şişkinlikten ishale, kabızlığa kadar birçok belirti bağırsak hastalığının sinyali olabilir. Hastaların örnek vermeden bir ay öncesinde antibiyotiği, iki hafta öncesine kadar ise probiyotiği almamış olmaları çok önemli.
Geçirgen bağırsak sendromu ya da zayıf bağışıklık sistemi, tüketilmiş besinlerin sanki yabancı cisimmiş gibi algılanmasına sebep olabilir. İşlenmiş gıdalar, olumsuz beslenme alışkanlıkları, genetik yatkınlıklar ve anne sütünden yeteri kadar yararlanamama gıda intoleransı nedenleri arasındadır.
Geçirgen bağırsak sendromunun tedavisi
Tüm bu yönlerine rağmen geçirgen yani sızdıran bağırsak sendromu tedavi edilebilir bir hastalıktır. Bağırsak yüzeyindeki lifli yapıların bozukluğu ve hasarın artmasıyla bağırsak hücreleri arasındaki bağlantıları hasara uğratıp geçirgenliği artırıyor. Sorun ise asıl bundan sonra başlıyor. Bilhassa inflamasyonu tetikleyen beslenme modeli, gluten, çok unlu ve şekerli işlem görmüş gıdaları tüketme, aktoz ve kazein ile alkol bu grupta yer alıyor. Bozulan bakteri dengesini iyileştirmek, yaralı / ülserli / ateşli / sızıntılı bağırsak duvarını iyileştirmek için özel bir beslenme planı uygulanmalıdır.
Bilhassa kollojenden ve fermente gıdalardan yana zengin bir beslenme planı uygulanırsa tedavi edici etkiler hızla görülür. Eğer geçirgen bağırsak bulgularına sahipseniz ev yapımı kemik suyu, aromatik yağlar, tekli doymamış yağ asitleri ve fermente lahana turşusunu beslenmenin vazgeçilmez öğeleri arasında katmalı, hazır tüm ürünlerden uzak durmalısınız.
Kaynaklar:
Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Fidan
İnflamatuvar Barsak Hastalıkları Derneği
Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği
“Neslihan Atagül’ün hastalığı geçirgen bağırsak sendromu nedir?” başlıklı yazımızın yanı sıra diğer Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
