Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Evren Baca gözlerde, güneşten doğru şekilde korunmadığı takdirde kalıcı görme kaybına kadar ciddi hasarlar oluşabileceğini söylüyor. Ozon tabakasındaki incelme sebebiyle maruz kalınan UV ışınları bu hasarların riskini artırıyor. Şapka ve güneş gözlüğü kullanmak ve güneşe korumasız bakmamak gibi çözümler birçok göz hastalığını ve göz bozukluğunu önleyebilir.
Kornea yanığı görme kaybıyla sonuçlanabilir
Yoğun güneş ışınlarının, göz yüzeyini kaplayan kornea adlı camsı tabakada zarar bırakması ‘kornea yanığı’ olarak tanımlanıyor. Güneş ışınlarına maruz kaldıktan 6-12 saat sonra gözde şiddetli ağrı, batma ve sulanma ortaya çıkıyor. Tedavi için geç kalındığı takdirde kalıcı görme kaybı yaşanabiliyor. Bu nedenle vakit kaybetmeden bir göz doktoruna görünmek önemli.
Yapılan bir çalışmada kornea yanığının en sık sabah 08.00-10.00 ve öğlen 14.00-16.00 saatleri arasında oluştuğunu açıklıyor. Kornea yanığı hafif vakalarda ilaç tedavisi iyileşirken ileri seviyede cerrahi olarak tedavi edilebiliyor.
Göz hastalıklarından katarakt gençlerde de görüyor
Güneş ışınları, gözün renkli kısmı olan iris dokusunun arkasında bulunan doğal lensleri olumsuz etkiliyor. Gözün içinde yer alan doğal lensin saydamlığını kaybederek opaklaşması sonucu meydana gelen hastalığa katarakt deniyor.
Tedavi edilebilen görme kaybının en önemli sebebi olan katarakt genellikle ileri yaşlarda görülse de yoğun güneş ışınlarının etkisiyle genç yaştaki kişilerde de gelişebiliyor. Yapılan çalışmalar gösteriyor ki katarakt, uzun süre güneş ışınına maruz kalan kişilerde üç buçuk kat daha çok görülüyor. Katarakt oluştuktan sonra tek tedavi seçeneği ise ameliyat. Katarakt ameliyatı ile opaklaşmış lens çıkarılıp yerine suni mercek takılıyor.
Sarı nokta hastalığı ya da makula dejenerasyonu
Güneş ışınlarının sebep olduğu bir başka rahatsızlık da sarı nokta hastalığı. Yaşa bağlı sarı nokta hastalığı olarak da bilinen ‘makula dejenerasyonu’ önemli rahatsızlıklar arasında.
Gözün görme merkezi makula, diğer adıyla sarı nokta alanı, zararlı UV ışınlarından etkileniyor. Güneşe korunmasız olarak doğrudan bakıldığında, özellikle de güneş tutulmalarında ultraviyole ışınlarının, keskin görmemizi sağlayan makulada yarattığı hasar, tedavisi mümkün olmayan göz hastalıklarına ve görme kaybına neden oluyor.
Pterjium güneşin olduğu bölgelerde daha yaygın
Göz yüzeyinin beyaz bölümünü saran konjonktiva zarı, UV ışınlarının tesiriyle dejenerasyona uğrayıp kalınlaşma ve gözün dış merceği olan kornea üzerine doğru büyüme yapabiliyor. Bu tabloya halk arasında ‘göz yüzeyinde et büyümesi’ yani ‘pterjium’ deniyor.
Kızarıklık, ağrı, batma ve ileri evrelerinde kalıcı kırma kusuru ile yüksek astigmata yol açabiliyor. Yapılan muhtelif çalışmalar bu hastalığın güneşin bol olduğu bölgelerde, diğer bölgelere nazaran 4-10 kat daha fazla görüldüğünü belirtiyor. Erken dönemde kızarıklık için kullanılan damlalar yeterli olurken geç kalındığında ameliyata başvurmak gerekebiliyor. Ameliyatlarda oldukça başarılı sonuçlar elde edilebiliyor.
Göz kapağı kanserlerinde cerrahi işlem şart
Cildimizin diğer kısımları gibi göz kapaklarımız da güneşin zararlı ışınlarından olumsuz etkilenebiliyor. Güneş ışınları göz kapağında sert, düzensiz şekilli ve büyüme gösteren kitlelere veya kötü huylu benlere (malign melanom) sebep oluyor. Kapakta meydana gelen kanserlerde tek tedavi cerrahi olarak kitlenin çıkartılması oluyor. Kapak dokusu sınırlı bir alan olduğu için geç kalındığında cerrahi sonrası ciddi kapak deformiteleri oluşabilir.
Önlem alındığında göz alerjisi hafifliyor
Tıbbi adıyla alerjik konjonktivit yani göz alerjisi gözlerde yanma, batma, kaşıntı, sulanma ve kızarıklık gibi belirtiler ortaya çıkarıyor. Göz alerjisi hafif yakınmalarla kendini gösterirken yaşam kalitesini epeyce kötü etkileyen şikayetlerden görme kaybına kadar ciddi hasarlara yol açabiliyor. Yaz mevsiminde göz alerjisine sebep olan polen, toz ile güneş ışını gibi faktörlerden uzak durulması ve koruyucu önlemler alınması şikayetlerin büyük ölçüde azalmasını sağlıyor. Bunun yanında solüsyon ve damla tedavileri de belirtilerin hafiflemesinde etkili.
Gözlerini güneşten korumanın 6 adımı
Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Evren Baca, gözleri güneşten korumak için önerilerde de bulundu. Şöyle ki:
- Kalitesiz gözlükler gözlerin zararlı ultraviyole ışınlardan korumak yerine normalden daha fazla ışına maruz bırakarak zara veriyor. Bu nedenle sertifikası olan, kaliteli güneş gözlüklerini tercih edin. Gözlüğünüz göz çevresini tamamen kapatmalı ve yüzünüze tam oturmalı.
- Zararlı güneş ışınları hava bulutluyken de yeryüzüne ulaşıyor ve gölgelerden de yansıyor. Güneş gözlüklerinizi bulutlu havalarda ve gölgeli ortamlarda da kullanmayı aksatmayın.
- Göz kapaklarına uygun güneş koruyucu kremler de faydalı.
- Siperlikli şapka kullanın.
- Göze doğrudan gelen ışınların yanı sıra deniz ve havuz suyundan da ışınlar yansıyor. Deniz ve havuzda yüzücü gözlüğü kullanmayı ihmal etmeyin.
- Araç kullanırken gözlerinizi güneşten korumaya özen gösterin. Araç camları UVB ışınlarının geçmesini büyük oranda engellese de UVA ışınlarını önlemiyor.
Kaynaklar:
Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Evren Baca
American Academy of Ophthalmology
Göz hastalıklarıyla ilgili yazımızın yanı sıra diğer Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
