Son dönemlerde yeniden popüler hale gelen hacamat nedir, ne değildir? Aslında yüzyıllardır uygulanan hacamatın faydaları nedir, nasıl yapılır? Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Ahmet İnanır, konu hakkında önemli bilgiler verdi.
Hacamat nedir, ne için yapılır?
Hacamat herhangi bir hastalıktan dolayı veya hastalıktan korunmak amacıyla belli vücut bölge ve noktalarına vakum ile beraber yüzeysel cilt kesileri oluşturarak hücreler arası sıvının çıkartıldığı bir uygulama yöntemidir. Kesinlikle kan çıkarma yöntemi değildir.
Kupa tedavisinde amaç, uygulanan bölgede lokal vazodilatasyon oluşturarak, o bölgenin mikrosirkülasyonunu arttırmak, artmış kas aktivitesini azaltarak analjezik etki oluşturmak, akupunktur noktalarını uyarmak, dokuda oluşan yapışıkları ortadan kaldırmak, birçok ilaç metabolitleri, ağır metal, kimyasal ve toksik maddelerin atılımına yardımcı olmak, ve ayrıca iltihap öncesi maddeler, iltihabi hücreler, toksinler, bakteriler, zararlı kimyasal ve biyolojik maddelerin patolojik evreye geçmeden önce hacamat ile bölgeden uzaklaşmasını sağlanmaktadır.
Mümkün olduğunca kapiller damarların travmatize edilerek hasarlanmaması önerilmekte olup, özellikle hücrelerarası sıvının dışarıya atılması önerilmektedir. Hacamatın cildin boşaltım görevini kolaylaştırdığı rapor edilmiş hatta bilimsel araştırmalarda derinin-böbreği ifadesi kullanılmaktadır.
Uygulama şekilleri var mıdır?
Kuru kupa, yaş kupa (hacamat), hareketli kupa, boş kupa, İğne kupa tedavisi, su kupa tedavisi, sıcak kupa/moksa kupa, herbal kupa olmak üzere birçok uygulama şekli söz konusudur.
Hangi hastalıklarda yararlıdır?
Hacamatın hastalıkların tedavisi süresinceki yerinde dair araştırmalar da yapılmıştır. Yapılan çalışmalar; bel ve boyun fıtıkları, bel, boyun ve diz kireçlenmeleri, romatizmal hastalıklar, karpal tünel sendromu, fibromiyalji, kronik yorgunluk sendromu, huzursuz bacak sendromu, miyofasiyal ağrı sendromu, anemi, baş ağrısı ve migren, hipertansiyon, diyabet, hiperlipidemi ve omuz problemlerinde hacamat yapılabileceğini bildirmektedir.
Hacamat nasıl yapılır? Bilimsel midir?
Vücudun bilimsel olarak belirlenmiş bölgelerine kupa ile emme-çekme yöntemi uygulanarak kesme-delme yolu ile dokudaki kirlenmiş sıvının dışarı alınması esasına dayanmaktadır. İyileşmeyi kolaylaştıracağı ve skar dokusunu azaltacağı için cilde atılan çiziklerin cildin doğal kıvrımlarına paralel olması önerilmektedir. Hacamat özel bölgelere ve akupunktur noktalarına yapıldığında maksimum çözüm alınabilir. Özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında, İslami literatürde ise kameri ayların yarısından sonraki tek günlerde önerilmektedir. Ancak hastalık söz konusu ise her zaman uygulanabilir. Klinik çalışmalar hacamat yapılan bireyler için herhangi bir beslenme kısıtlaması önermemektedir.
Hacamatta gelen kanın rengi önemli midir? Neden?
Bilimsel araştırmalar göstermiştir ki hacamatta amaç hücreler arası sıvıyı temizlemektir; kan çıkarmak yani damar kesmek değildir. Hücreler arası ödemin azaltılması ve atıkların temizlenmesi ile doku gevşer, sıkışmış olan lenf ve kan damarları açılır. Kirlenen kan damarları değil, hücreler arasında bulunan sıvıdır.
Kimlere uygulanmaz, neden?
Genel olarak kalp pili taşıyan hastalar, kansızlığı olanlar, organ nakli olanlar, mens ya da hamilelik döneminde olanlar, hemofili hastaları, böbrek yetmezliği olanlar, kemoterapi alanlar, düşük tansiyon hastalığı olanlar, 2 yaş altı çocuklar, yara, yanık, egzama ve varis olan bölgelere uygulanmaması gerektiği belirtilmektedir. Ancak hacamat aynı zamanda kan yapımını uyarıp kansızlık (anemi) tedavisinde de kullanılmaktadır. Kan kaybına neden olduğu için halsizliğe yol açar fikri doğru değildir çünkü hacamatta amaç kan çıkarmak değil hücreler arasındaki kirlenmiş sıvıyı çıkartıp atmaktır. Bilimsel araştırmalara göre hacamatta çıkartılan kan ne kadar az ise, işlemin o kadar doğru yapıldığı ifade edilmektedir.
Yan etkisi var mıdır?
Her uygulama gibi hacamatın da yan etkisi söz konusu olup bunlar kesin ve muhtemel yan etkiler şeklinde sınıflandırılmıştır. En ciddi yan etkisi nadir de olsa vazo‐vagal senkoptur. Çok kan alınması ve sık sık yapılması durumunda demir eksikliği anemisi gelişebilmektedir. Bilimsel araştırmalarda; dermatit, herpes enfeksiyonu, ciltte pigmentasyon ve laserasyon, servikal epidural apse, kardiyak hipertrofi, ağrıda artış gibi yan etkiler rapor edilmiştir. Ayrıca profesyonel sağlık uzmanlarınca uygulanmaz ise ve gerekli sıhhi tedbirler alınmaz ise enfeksiyon (Hepatit B, C, HPV veya HIV) gelişebildiği bildirilmiştir.
Kaynaklar:
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Ahmet İnanır
“Hacamat nedir? Hacamat faydaları itibariyle bilimsel midir?” başlıklı yazımızın yanı sıra diğer Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
