Huzursuz bacak sendromu belirtilerini taşıdığınızı nasıl anlarsınız? Akşam vakitleri ya da uyumak için yatağa gittiğinizde başlayan yanma, batma, bazen karıncalanma hissi… Bu yakınmalar tanıdık geldi mi? Türkiye’de birçok kişi huzursuz bacak sendromundan muzdarip.
Yanma, batma ve karıncalanma hissi özellikle gece saatlerinde kendini şiddetli şekilde gösteriyor. Sürekli hareket etme ihtiyacı uyandıran huzursuz bacaklar sendromu birçok kişiyi gece uykusuz bırakarak gündüz vakitlerindeki hayat kalitesini düşürüyor. Yeterince uyku alamayan hastalar aile, iş ve sosyal hayatında sıkıntılar yaşamaya başlıyor.
Huzursuz bacak sendromu nedir?
Huzursuz Bacaklar Sendromu (HBS), özellikle akşam saatlerinde ve hareketsiz kalındığında bacakları hareket ettirme isteği ve buna eşlik eden ağrı, batma, karıncalanma ve yanma gibi belirtilerle kendini gösteriyor.
3 milyon kişi huzursuz bacak sendromundan muzdarip!
Ülkemizde her 100 kişiden dördüne Huzursuz Bacaklar Sendromu teşhisi konuyor. Bir başka deyişle, ülkemizde ortalama üç milyon kişi bu sendromla savaş halinde. Her yaş grubunda rastlanmakla birlikte, yaş aldıkça risk de artıyor.
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu, uykuda hareket bozukluğu olan Huzursuz Bacaklar Sendromu’nda erken tanı ve tedavinin büyük önem taşıdığını belirterek, “Yaşam şeklinde yapılacak olan düzenlemeler ve ilaç dışı metotlarla birlikte ihtiyaç halinde başvurulan ilaç tedavisi, bu sendromun dindirilmesini, hatta tümüyle ortadan kalkmasını sağlayabiliyor” şeklinde açıklıyor.
Huzursuz bacak sendromu belirtilerine dikkat!
Huzursuz Bacaklar Sendromu çoğunlukla akşam saatlerinde başlayıp, şiddetini geceleri artırsa da, uzun süren seyahatler veya toplantılar sebebiyle bacaklarımızı uzun süre hareket ettiremediğimiz durumlarda gündüzleri de kendini gösterebilir. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu, huzursuz bacaklar sendromunun belirtilerini anlatıyor:
- Bacaklarda yanma, batma, karıncalanma ve ağrı gibi rahatsız edici bir hissin oluşması
- Rahatsız edici his sebebiyle bacakları hareket ettirme ihtiyacı
- Yakınmaların akşam vakitlerinde başlaması veya şiddetlenmesi. Gece yatağa gidildiğinde en şiddetli haline ulaşması
- Yanma, batma, karıncalanma ve ağrının bazen bacaklara ek olarak vücudun kollar, gövde, karın, genetik bölgeler gibi diğer bölgelerinde de gelişmesi
- Hareketsiz kalındığında sorunların daha da artış göstermesi
- Hareket edildiğinde, en azından hareket sırasında yakınmaların azalması
- Bacaklarda oluşan sorunların sabahları azalması veya ortadan kalkması
Demir eksikliği huzursuz bacaklar sendromunun etkenlerinden biri
Peki huzursuz bacak sendromu neden olur? Bu sorunun oluşum mekanizması tam olarak bilinmese de beyin sapı ve omurilikteki dopaminerjik sinir yolaklarındaki işlevsel bozuklukların sebep olduğu düşünülüyor. Genetik duyarlılık bu sendromda hayati önem taşıyor. Öyle ki Huzursuz Bacaklar Sendromu tanısı alan her iki kişiden birinde aile öyküsü mevcut.
Prof. Dr. Murat Aksu demir eksikliğinin de Huzursuz Bacaklar Sendromu’na en sık yol açan faktörlerden biri olduğuna işaret ediyor. Bunun yanında magnezyum veya folik asitliği, hamilelik, diyabet, parkinson hastalığı, romatoit artrit, ileri evre böbrek yetmezliği ve bazı ilaçlar da risk etkenleri arasında bulunuyor.
Hasta öyküsü tanı için optimum yöntem
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu, Huzursuz Bacaklar Sendromu’nda tanı için en iyi metodun hastayı dinlemek olduğunu belirtiyor. İyi bir öykü ve nörolojik muayene tanı için kafi oluyor. Yine de bazı durumlarda tanı koymak için uyku testi uygulamak gerekebiliyor. Tanı konulduktan sonra hastalığın sebebini anlamak için kan testleri, ihtiyaç halinde EMG (Elektromiyografi) yöntemine başvurulabiliyor.
Huzursuz bacak sendromu tedavisi
Huzursuz bacak sendromunun tedavisinde ilk hedef, hastanın uyku ve yaşam kalitesini yükseltmek oluyor. Eğer Huzursuz Bacaklar Sendromu’na neden olan tıbbi bir sıkıntı yoksa önce yaşam tarzında düzenlemelere ve ilaç dışı yöntemlere başvuruluyor. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu, hastanın dikkat etmesi gereken kurallar için uyku hijyenini sağlamanın ve tüketiliyorsa alkolü kısıtlamanın başta geldiğini belirtiyor.
Yatmadan önce hafif veya orta dereceli germe egzersizleri yapılması, ılık-soğuk suyla duş alınması, öğle saatlerinden itibaren çay ile kahve gibi kafein içeren içeceklerin kısıtlanması, sigaranın bırakılması gibi yaşam tarzında yapılan düzenlemeler fayda gösteriyor. Bununla birlikte masaj ve deri yüzeyine yakın sinirlerin elektriksel sinyallerle uyarılması gibi yöntemler de faydalı olabiliyor.
Yapılan tetkiklerde demir eksikliği gibi tıbbi bir durum tespit edilmişse bu problemi tedavi etmek, sendromun ortadan kalkmasını sağlıyor. Yaşam alışkanlıklarında yapılan değşiklikler ve ilaç dışı tedavilerden yeterli seviyede fayda sağlanamazsa en son aşamada ilaç tedavisine başlanıyor. Günümüzde ilaç tedavisi ile hastalığın oluşturduğu belirtilerin dindirilmesi kişilerin geceleri rahat geçirmesini sağlayabiliyor.
Bacaklarınızda tarif edemediğiniz bir rahatsızlık yaşıyor, bu nedenle bacaklarınızı hareket ettirme ihtiyacı hissediyorsanız huzursuz bacak sendromu hastası olabilirsiniz. Huzursuz bacak sendromunun kişinin uyku kalitesini etkilediğini ve hatta uykuya dalmayı zorlaştırdığını belirten Nörolog Prof. Dr. Hakan Kaynak, bu sendromunun çoğunlukla belirsiz şekilde ortaya çıktığını söylüyor.
Huzursuz bacak sendromu, kişinin bacaklarında hissettiği ama tam olarak tarif edemediği, rahatsız edici, garip bir his ve bunun sonucunda uykuya dalamama ile şekillenen ve toplumun yüzde 3 ila 5’i gibi oldukça sık denebilecek bir oranda rastlanan bir rahatsızlık… Kişi istirahat halindeyken hissedilen bu rahatsızlığı bazı hastaların karıncalanma, uyuşma, bacakta çekilme şeklinde tarif ettiğini belirten Nörolog Prof. Dr. Hakan Kaynak, kişinin bu histen ancak bacaklarını hareket ettirerek kurtulduğunu, bir müddet rahatlayan hastanın en fazla birkaç dakika sonra tekrar aynı hissi yaşadığını anlatıyor.
Bacak hareketleri uykuda da devam edebiliyor
Hastaların ailelerinde genellikle benzer şikayetleri olan kişilerin bulunduğunu, bu nedenle sendromun genetik geçişinin de olabileceğini belirten Prof. Dr. Kaynak, şöyle devam ediyor:
“Yapılan araştırmalarda nadiren demir eksikliği, üremi, diyabet gibi hastalıklar saptansa da sendrom yüzde 95 oranında sebebi belirsiz şekilde ortaya çıkıyor. Bu sendromu yaşayan kişiler uykuya dalsa bile sorun uykuda da periyodik bacak hareketleri şeklinde devam ediyor. Bu nedenle hastalarda gece boyunca, bacaklarda bazen dışardan da görülebilen, bazen de görülmeyen bir şekilde periyodik hareketler ortaya çıkıyor. Bu hareketler bazen hastanın uyanmasına da sebep olabiliyor. Huzursuz bacak sendromu yaşayan hastalar genellikle uykularını alamamış ve bacaklarında yorgunluk hissi ile uyanabiliyor. Huzursuz bacak sendromunda altta yatan bir sebep yoksa hastaya dopamin veya dopamin artırıcı ilaçlar uygun doz ve saatte verildiğinde, şikayetler hemen kaybolur. Tedavi süresi çoğunlukla düşünüldüğü gibi birkaç hafta veya birkaç kutu ilaç ile sınırlı olmayıp, çoğunlukla ömür boyu devam edebilir.”
Yaş ilerledikçe daha sık görülüyor
Huzursuz bacak sendromunu yaşayan kişilerin bacak ağrıları nedeniyle daha çok romatizma hastalıkları ve fizik tedavi uzmanlarına başvurduğunu söyleyen Prof. Dr. Kaynak, “Bu problem diğer bacak ağrılarından, ağrının hareketle geçmesi ve istirahat ile tekrar başlaması nedeniyle kolaylıkla ayırt edilebilmektedir. Sendrom yaşın ilerlemesi ile daha sık oranda görülmeye başlar, şiddeti de gittikçe artar. Hastalar bacaklarındaki huzursuzluk nedeniyle akşamları televizyon seyredemez, arkadaş ziyaretlerine gidemez. En önemlisi ise yatağa gittiklerinde bu garip his nedeniyle sürekli hareket ettikleri için uzun süre uykuya dalamazlar. Birçok hasta uykuya dalamadığı için yataktan çıkıp dolaşmak zorunda kalır” diyor.
Kaynaklar:
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu
Nörolog Prof. Dr. Hakan Kaynak
Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
