Pandemi sürecinde sürekli varyantlar gündemde. Şimdi de Omicron bulaşma hızı en çok merak edilenler arasına girdi. Başladığı günden bu yana dünya genelinde ortalama 4,5 milyon kişinin hayatını kaybettiği salgında, varyantların belirtileri ve bulaşma hızı da değişiyor. Peki Omicron bulaşma hızı belli oldu mu? Delta veya diğer varyantlardan farkı ne?
Aşıların yaygın olarak kullanılmasına bağlı olarak hastaneye, yoğun bakımlara yatış oranları ve hastalığa bağlı ölümler azalmakla birlikte farklı varyantların ortaya çıkması pandemi sürecini oldukça etkilemektedir. Delta varyantının dünyada baskın varyant olmasının ardından bilindiği üzere Güney Afrika kaynaklı Omicron varyantı özellikle Avrupa ülkelerinde ve ülkemizle hızla artmaktadır.
Omicron varyantında bulaşma hızının diğer varyantlara göre daha fazla olduğu dair tutarlı kanıtlar mevcuttur. Hastalığın hafif seyrettiğine ve aşıların etkin olduğuna dair elimizde yeterli veri bulunmamaktadır. Bu nedenlerle yılbaşına yaklaştığımız bu günlerde COVID-19 aşılarımızın hatırlatma dozlarını yaptırmamız ve toplu yılbaşı etkinliklerinden kaçınmamız oldukça önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü başkanının dediği gibi ‘iptal edilen bir etkinlik, iptal edilen bir hayattan daha iyidir’.
Omicron bulaşma hızı
Omicron’un Delta dahil diğer varyantlara kıyasla daha bulaşıcı olup olmadığı (örneğin, kişiden kişiye daha kolay yayılıp yayılmadığı) net değil. Güney Afrika’nın bu varyanttan etkilenen bölgelerinde testi pozitif çıkan insan sayısı arttı ancak bunun Omicron’dan mı yoksa diğer faktörlerden mi kaynaklandığını anlamak için epidemiyolojik çalışmalar sürüyor. Omicron bulaşma hızına dair net veriler bu çalışma sonrası ortaya çıkacak.
Hastalığın şiddeti
Omicron ile enfeksiyonun, Delta dahil diğer varyantlarla enfeksiyonlara kıyasla daha şiddetli hastalığa neden olup olmadığı araştırılıyor. Ön veriler, Güney Afrika’da hastaneye yatış oranlarının arttığını gösteriyor Ancak bu durum Omicron ile spesifik bir enfeksiyonun bir sonucu olmaktan ziyade, genel olarak enfekte olan insan sayısının artmasından kaynaklanıyor olabilir. Şu anda Omicron varyantıyla ile ilişkili semptomların diğer varyantlardan farklı olduğunu gösteren hiçbir bilgi yoktur. Dünya çapında hakim olan Delta varyantı da dahil olmak üzere COVID-19’un tüm varyantları özellikle aşısız bireylerde ciddi hastalık veya ölüme neden olabilir.
Aşıların etkinliği
DSÖ, bu varyantın aşılar dahil mevcut karşı önlemlerimiz üzerindeki potansiyel etkisini araştırmaktadır. Aşılar, dolaşımdaki baskın varyant Delta’ya karşı da dahil olmak üzere, ciddi hastalık ve ölümlerin azaltılmasında kritik rol oynamaya devam etmektedir. Mevcut aşılar ciddi hastalık ve ölüme karşı etkili olmaya devam etmektedir.
Mevcut testlerin etkinliği
Yaygın olarak kullanılan PCR testleri, diğer varyantlarda da gördüğümüz gibi, Omicron enfeksiyonu da dahil olmak üzere enfeksiyonu tespit etmeye devam ediyor. Hızlı antijen tespit testleri de dahil olmak üzere diğer test türleri üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığını belirlemek için çalışmalar devam etmektedir.
COVID-19’un tüm varyantlarına karşı öneriler
COVID-19 virüsünün yayılmasını azaltmak için insanların atabilecekleri en etkili adım fiziksel mesafeyi korumaktır; iyi oturan bir maske takın, havalandırma için pencereleri açın, yetersiz havalandırılmış veya kalabalık alanlardan kaçının, ellerinizi temiz tutun ve aşı olun aşı olun.
Bulunduğumuz durum şunu göstermektedir ki aşılanma ve yukarıda belirtilen üniversal önlemler sadece COVID-19’a değil mevcut ve potansiyel varyantların ve diğer virüslerin bulaşmasında en etkili yöntemlerdir.
Günümüzde hastaneye yatan, yoğun bakımda izlenen ve kaybedilen hastaların baskın çoğunluğunu aşısız veya aşı şemalarını tamamlamış vakalar oluşturmaktadır. Toplumun baskın çoğunluğunun aşılanmaması veya aşıların etkin olmadığı bir varyantın meydana çıkması durumunda uzun bir süre pandeminin etkisinin devam edeceği tahmin edilmektedir. Omicron bulaşma hızıyla ilgili tahminler de düşünüldüğünde azami dikkat göstermekte fayda var.
COVID-19’dan korunmada 6 önemli kural
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur, gerek pandemi sürecinde gerekse bulaş riskinin daha da arttığı kış aylarında hastalıklardan korunmak için en etkili yolların başında pandemi kurallarına uymak ve kişisel eşyaları başkalarıyla paylaşmamak geldiğini söylüyor. Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur, özellikle Omicron bulaşma hızının artış gösterdiği bu günlerde COVID-19 riskine ve kış hastalıklarına karşı çocuklara mutlaka anlatılması gereken önlemlerle ilgili önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Elleri sık ve doğru yıkamak
COVID-19 enfeksiyonu, grip ve sarılık virüsleri, ishal, hepatitler, döküntülü hastalıklar ve bağırsak parazitleri en çok bulaş imkanını eller aracılığıyla buluyor. Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur, temiz görünen ellerde bile hastalık yapıcı binlerce mikroorganizma bulunabildiğini belirterek “Ellerin sık ve doğru şekilde yıkanması önemli hastalıklardan korunmada oldukça etkilidir. Çocuklarımıza el yıkama alışkanlığı kazandırmak, onları birçok enfeksiyondan korumada en önemli tedbir olacaktır. Yemeklerden önce ve sonra, tuvalet öncesi ve sonrası, hapşırma ve öksürme sonrası, okul servisinden inince, kedi, köpek ve diğer hayvanlarla temastan sonra, okuldan eve geldikten sonra ve maske çıkarılıp çöpe atıldıktan sonra eller mutlaka yıkanmalıdır” diyor.
Elleri yüze, ağıza ve gözlere sürmemek
Ellerin gün içerisinde çoğu zaman farkında olmadan yüze, gözlere ve ağıza sürüldüğüne, bunun da mikropların vücuda yayılabilmesine yol açtığına dikkat çeken Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur “Ellerin yüze, ağıza ve gözlere götürülmesinden kaçınılması çok önemlidir. Bugünlerde COVID-19 enfeksiyonunun yanı sıra gribal enfeksiyonlar, hepatitler, döküntülü hastalıklar ve parazit enfeksiyonlarına da çok sık rastlıyoruz” diyor.
Maskeyi doğru bir şekilde takmak
Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur, COVID-19 enfeksiyonu ve kış aylarında artış gösteren soğuk algınlığı ve grip gibi hastalıklardan korunmada doğru maske kullanımının en etkili yöntemlerden biri olduğunu vurguluyor. Maskenin sadece ağızı değil, burnu da kapatacak şekilde takılması, çıkarılırken kumaşa temas edilmemesi, sadece iplerinden tutularak çıkarılması ve hemen çöpe atılıp, ardından ellerin mutlaka yıkanması gerektiğini vurguluyor.
Maskeyi nemlendiyse değiştirmek
Maskenin hapşırma ve öksürük sonrası veya yağmurda ıslanması durumunda değiştirilmesinin çok önemli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur “Maske ıslandığında filtreleme özelliğini kaybeder ve fayda yerine zararlı hale gelebilir. Kış mevsiminden dolayı gerek soğuk algınlığı gerekse havanın yağışlı olması sebebiyle maskenin kuru kalması daha zor. Maskenin etkin koruma sağlaması için kuru ve temiz olması önemlidir. Islak maske hemen değiştirilmeli, konuşma ve koşma sonrası hafif nemlenen maske 4 saat sonra değiştirilmelidir” diyor. Çocukların okulda gerektiği durumda yedek maskeye kolayca ulaşabilmesi, çantasında mutlaka yedek maske bulunması gerektiğini belirten Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur, her gün yeni bir maske takılmasının şart olduğunu, aynı maskenin kesinlikle ikinci gün takılmaması gerektiğini vurguluyor.
Okul araç-gereçlerini pandemi sürecinde paylaşmamak!
Pandemi sürecinde okulda çocuklar arasında yapılan silgi ve kalem gibi eşyalarla yiyecek paylaşımları bile içinde bulunduğumuz bu olağanüstü süreçte tehlikeyi artırabiliyor. Öksürme ve hapşırma ile bu eşyalara ve yiyeceklere bulaşan hastalık yapıcı mikroplar, eller aracılığıyla vücuda taşınıyor. Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur, çocuklara paylaşma ve yardımlaşmanın mutlaka öğretilmesi gerektiğini ancak yüzyılın salgın hastalığı olan ve hızla bulaş riski bulunan COVID-19 enfeksiyonu nedeniyle bir süre tedbir ve korunma amaçlı olarak bu paylaşımlara ara verilmesi gerektiğinin anlatılması gerektiğini söylüyor.
Yemeği konuşmadan yemek
Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur, çocukların gerek oyunlarda, gerekse arkadaşlarıyla sohbetlerinde birbirlerine çok yaklaşmamaları, en azından bir kol boyu uzaklıkta durmaları, teneffüslerde koşturmamaları ve maskeyi açık hava haricinde çıkarmamaları gerektiğini belirtiyor. Yemekte de sohbet etmemek, mümkün olduğunca konuşmadan yemek yemek virüslerin solunum yoluyla bulaşmasını önlemede çok büyük rol oynuyor.
Omicron bulaşma hızıyla ilgili haberimizin yanı sıra diğer Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
