Prostat belirtisi arasında neler bulunuyor? İleri yaşlarda daha sık görülen prostat hastalıkları, erkekler için korkulu rüya olmaya devam ediyor. İdrar yapmayı zorlaştıran iyi huylu prostat büyümesi, hastaların psikolojisini, iş hayatını ve cinsel yaşamını negatif yönde etkileyebiliyor.
Prostat hastalığının tedavisi son yıllarda lazer teknolojisindeki ilerlemelerle birlikte geliştirilen HoLEP yöntemiyle kesisiz ve ağrısız gerçekleştirilebiliyor. Doç. Dr. Berkan Reşorlu, iyi huylu prostat büyümesinde kullanılan HoLEP yöntemi hakkında bilgiler verdi.
Prostat neden büyür?
Prostat büyümesi genelde iyi huyludur. Büyümeler özellikle 40’lı yaşların sonlarından itibaren başlıyor. İyi huylu olan prostat büyümeleri (BPH) genelde yaşlanma ile birlikte görülse de gerçek nedeni kesin olarak bilinmiyor. Prostat büyümesi her erkekte aynı seviyede problem oluşturmuyor.
HoLEP’in avantajları neler?
Kapalı bir yöntem olduğundan herhangi bir kesi yapılmadığından bahsetmiştik. Bu sebeple HoLEP’te herhangi bir yara pansumanı gerekmiyor. Operasyondan sonra takılan idrar sondası kısa bir süre sonra çıkarılıyor.
HoLEP yönteminde kullanılan lazer 0,4 mm derinlikte etkili olduğundan prostatın yanından geçen ve sertleşmeyi sağlayan sinirlere zarar vermiyor.
Büyük prostatı olan hastalarda mutlaka seçiliyor. Özellikle kan sulandırıcı kullanıyorsanız diğer tedavi yöntemlerinde göre HoLEP çok daha güvenli. Green-light ya da red-light lazer tedavilerinde prostat dokusu buharlaşıyor ve bu sebeple patolojik inceleme için doku alınamıyor. HoLEP yönteminde ise prostat dokusu lazerle çıkarılabildiğinden patolojik inceleme için örnek alınabiliyor.
HoLEP yönteminde prostat dokusu tamamen temizleniyor. Bu sebeple tekrarlama ihtimali yok. Diğer endoskopik yöntemlerde prostat dokusu kaldığından yıllar içinde bu doku tekrar büyüyebiliyor.
Prostat hastalıklarının başka tedavi yöntemleri var mı?
Prostat hastalıklarının başka tedavi yöntemleri elbette var. Prostat kanseri tedavisinde kullanılan Robotik Prostatektomi bunlardan biri. Robotik Prostatektomi, prostat kanseri tedavisinde gerçekleştirilen cerrahi operasyonlardan. Geleneksel ve laparoskopik yöntemden farklı olarak bu yöntem, operasyon sonrası hastanın iyileşme hızını artırıyor. Bu ameliyat Da Vinci robotu adı verilen bir robotla yapılıyor.
Prostat büyümesinde idrar problemleri yaşanabilir
Yaşla beraber büyüyen prostatın mesanenin çıkışını tıkaması ve idrar akışına engel olması, iyi huylu prostat büyümesi deniyor. 50 ve 60’lı yaşlardaki erkeklerin neredeyse yarısında görülen bu hastalık, daha ileriki yaş gruplarında yüzde 90’nın idrar yapamama sorunu yaşamasına neden oluyor. Bu rahatsızlığın yaşlanmayla birlikte ortaya çıkan hormonal değişikliğiyle ilgili olduğu varsayılıyor.
Tedavi gecikirse böbrek yetmezliği ortaya çıkabilir
İdrarın akışında zayıflık, kesik kesik idrar yapma veya tam boşaltamama hissi, sıklıkla idrara çıkma, gece tuvalete kalkma, aniden sıkışma hissi ve idrarda kan görülmesi, prostat büyümesinde görülen başlıca belirtilerden. İlerlediği halde vaktinde müdahalede edilmemiş yani tedavisi gecikmiş vakalarda, hastanın gündelik yaşam kalitesi bozuluyor. Ayrıca böbrek yetmezliği gibi sağlık sorunları da ortaya çıkabilmektedir.
Hastanın tıbbi öyküsü tanıda önemli
İyi huylu prostat büyümesinin tanısının konulma aşamasında hastanın tıbbi öyküsü büyük önem taşıyor, bu nedenle ayrıntılı bir şekilde ele alınması gerekiyor. Teşhiste prostatın muayenesi önem taşıyor. Hastanın durumuna göre Prostat Spesifik Antijen (PSA) testi, işeme sonrası kalan idrar miktarı ölçümü, idrar akım testi, sistoskopi ve ultrasonografi vb. test ve görüntüleme uygulamaları kullanılıyor.
Tedaviyi hastanın durumu belirliyor
İyi huylu prostat büyümesi için yapılacak tedavi yöntemleri, hastanın durumuna göre uzman doktor belirliyor. Şikayetlere göre uygulanabilecek ilaç tedavileri, takip, girişimsel ve cerrahi tedaviler bulunuyor. Şayet hastada iyi huylu prostat büyümesi hafif düzeydeyse takip ediliyor, orta düzeydeyse ilaç ve girişimsel yöntemler kullanılıyor, ileri düzeydeyse cerrahi yöntemlere başvuruluyor.
HoLEP yöntemiyle kesisiz ameliyat fırsatı
HoLEP ameliyatı büyümüş prostat iç dokusunun lazer yardımıyla kapsülden ayrılarak çıkarılması şeklinde gerçekleşiyor. Üstelik herhangi bir kesi yapılmaksızın idrar kanalından endoskop vasıtasıyla girilerek yapılıyor. Lazerle kapsülünden ayrılan prostat dokusu ardından idrar torbasının içinde minik parçalara ayrılıp dışarı alınıyor.
HoLEP ile iyileşme süreci hızlanıyor
Açık prostat ameliyatının aksine bir kesi olmadan tümüyle kapalı gerçekleştirilen HoLEP işleminde, kanama miktarı da çok az oluyor. Ayrıca sonda kalış süresi ve hastanede yatış zamanı da açık ameliyata göre daha kısa sürüyor. Aynı şekilde hastalar bu işlemle çok daha konforlu ve hızlı bir iyileşme süreci yaşıyor.
Hastalığın tekrarlama riski minimumda
TUR ve Greenlight gibi diğer kapalı prostat ameliyatlarına nazaran üstünlükleri bulunan bu teknikte, hastalığın tekrarlama riski minimuma iniyor. Çünkü TUR ve Greenlight gibi kapalı yöntemlerde prostat dokusu tam olarak çıkarılmadığı için doku zamanla büyüyebiliyor ve hastalığın tekrarlanma olasılığı da artıyor.
Ameliyat sonrası sorunlar ortadan kalkıyor
HoLEP yöntemindeki lazerin etkilediği doku derinliği çok az, bu da prostatın dışında seyreden ve ereksiyonu sağlayan sinirlerin etkilenmemesini sağlıyor. Bu nedenle operasyon sonrası cinsel işlev bozukluğu gibi sorunlar görülmüyor. İdrarı tutmayı sağlayan sfinkter adlı yapı, bu işlem sırasında müdahale edilen alanın dışında kalıyor. Dolayısıyla işlem sonrası idrar kaçırma gibi sorunlar da görülmüyor.
60 yaşından sonra her iki erkekten biri bu sorunu yaşıyor
Dünyada ortalama yaşam süresinin uzaması, yaşa bağlı bazı hastalıkların daha sık görülmesine yol açıyor. İlerleyen yaş nedeniyle erkeklerde görülen hastalıkların başında da iyi huylu prostat büyümesi (BPH-Benign Prostat Hiperplazisi) geliyor.
Öyle ki 60 yaşındaki erkeklerin yarısı bu rahatsızlıktan kaynaklanan şikayetlerden yakınırken 85 yaşında bu oran yüzde 90’a ulaşıyor. BPH’nin tedavisine erken dönemde başlanması gerektiğini belirten Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Sofikerim, ilerleyen BPH hastalarında böbrek yetmezliği, mesane taşları ve buna bağlı komplikasyonlar gibi birçok sağlık sorunun yaşanabileceğine dikkat çekiyor.
BPH, erkeklik hormonu olan testosteron hormonunun ilerleyen yaşlarda düzeyi azalırken prostat dokusunda artmasına bağlı olarak gelişiyor. Bu nedenle ilerleyen yaş en önemli risk faktörü. Öte yandan genetik geçiş de önemli bir rol oynuyor. Birinci derece akrabalarında BPH olan erkeklerde bu hastalığın oluşma oranı artıyor.
Belirtiler şiddetlenebiliyor
Prostat bezi, üretrayı (vücudun idrarını dışarı taşıyan tüp) çevrelediğinden prostat büyümesi tüpün tıkanmasına neden olabiliyor. Bu rahatsızlık, idrar akışında yavaşlama veya birikme, idrara çıkma zorluğu, sık idrara çıkma, ani idrara çıkma ihtiyacı ve idrar yapmak için gece sık sık uykudan uyanma gibi şikayetlerle ortaya çıkıyor. Belirtiler ilerledikçe genişleyen prostatın üretrada tıkanıklık yapabileceğini ifade eden Prof. Dr. Mustafa Sofikerim, oluşabilecek sağlık sorunlarını “Mesane taşları veya mesane enfeksiyonu oluşabilir. Mesaneden tam boşaltılamayan idrar nedeniyle oluşan geri basınç, böbreklere zarar verebiliyor. İdrar borusunun ani tıkanması ise, idrara çıkmayı imkansız hale getirebilir.” diyor.
İyi huylu prostat büyümesi kanser değildir!
İyi huylu prostat büyümesinin kanser olmadığına ve kansere zemin hazırlamadığına dikkat çeken Prof. Dr. Mustafa Sofikerim, “Ancak bir hastada hem BPH hem de kanser olabileceğini belirterek muayene ve tetkikler yapılarak tanı konulması gerektiğini belirtiyor. Hastalığın şikayetlerine bağlı olarak farklı tedavi yöntemleri bulunduğunu belirten Prof. Dr. Sofikerim;
“Hafif semptomları olan hastalar, gözlem altında tutulur, tedavi de gerekmeyebilir. Ancak belirtiler şiddetliyse, bir dizi tedavi seçeneği vardır. Öncelikle ilaç tedavisi uygulanabilir. Prostat bezinin büyümesini etkileyen hormon dihidrotestosteron (DHT) üretimini yavaşlatan ve prostattaki kası gevşeterek idrar tüpü üzerindeki baskıyı azaltan ilaçlar kullanılabilir. İdrar akışını bloke eden prostat dokusunu çıkarmak için ise birtakım cerrahi işlemler de uygulanabilir.”
Sinirlere hasar vermiyor
Bu tedavilerin yanı sıra son yıllarda prostatın boyutunu etkili bir şekilde azaltan ve idrar tıkanıklığını hafifleten, ancak sağlıklı dokuya cerrahi müdahaleden daha az zarar veren yeni yöntemler tercih ediliyor. Bu yöntemlerin hastanede kalma süresini kısalttığını, yan etkileri azalttığını ve iyileşme süresini hızlandırdığını kaydeden Prof. Dr. Mustafa Sofikerim, “Bu tedavilerden birisi de HoLEP yöntemidir” diyerek şöyle devam ediyor:
“Holmium Lazer ile yapılan prostat ameliyatı HoLEP (lazerle prostat çıkarılması) yöntemi ile iyi huylu prostat tedavisi başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir. HoLEP, idrar kanalından girilip holmium lazer kullanılarak gerçekleştirilen bir prostat ameliyatı. Bu yöntem kapalı olarak gerçekleştirilmesine rağmen açık prostat ameliyatına benzer bir metotla prostatın tamamı alınır. Ameliyat sırasında spinal anestezi yeterli olmaktadır. Prostat hastalığına cerrahi tedavi düşünülen bütün hastalar HoLEP için uygun aday sayılabilirler. Bu yöntem tüm prostat boyutlarında uygulanabilir. Hasta idrar yaparken yanma hissi yaşamaz. Sinirleri hasarlar görmediğinden cinsel fonksiyonlarında da bir sorun oluşmaz.
HoLEP yöntemiyle hastanın ameliyatın ertesi günü taburcu edilebildiğini ifade eden Prof. Dr. Mustafa Sofikerim, “Hastalardan 24 saat gibi kısa bir sürede sonda alınır ve normal hayatlarına başlayabilirler” diyor.
Kaynaklar:
Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Sofikerim
Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
