Şekerin zararları her yaşta bir dizi probleme neden olabiliyor. Ancak çocuklardaki yansımaları çok daha farklı olabiliyor. Malum çocukların bol miktarda şeker, çikolata ve tatlı tüketimi yaşadığı dönemlerdeyiz. Öyle ki ülkemizde şeker kullanımı gittikçe artmakta ve buna bağlı olarak diyabet, obezite ve kalp hastalıkları ciddi oranda çoğalmaktadır.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özgür Gürcan, çocuklarda şeker tüketiminin olası zararları hakkında bilgiler verdi.
İşlenmiş gıdalara dikkat!
Şunu belirtelim ki şekerler saf karbonhidratlardır. Bu sebepten de yoğun enerji kaynaklarıdır. Diyetle alınan şekerin büyük kısmı besinlerin doğal yapısındaki şekerler değildir. Bunlar sonradan eklenen ilave şekerledir. Şeker pancarından ve kamışından üretilen şekerlerin yanı sıra son dönemlerde mısır şurubu, glikoz şurubu ve früktoz şurubu gibi farklı şeker kaynakları da oluştu. Fakat bunlar tat verici ve koruyucu olarak yaygın yiyeceklere eklenmektedir. Şekeri günlük hayatta ev yapımı olarak hazırladığımız kek, kurabiye, pasta, reçel gibi besinlerle tüketiyoruz.
Aşırı şeker tüketimi çocukların tat duyusunu etkiler!
Şekerin vücuda zararları nelerdir? Aşırı şeker ya da şekerli gıda tüketimi vücuttaki insülin hormonunu fazla üretir. Aşırı ve kontrolü olmayan insülin ise kanser, diyabet ve birçok kronik hastalığı tetikler. Şeker, çocuklarda kan şekerinin dalgalanmasına sebep olur. Bu da beyin fonksiyonunun olumsuz etkilenmesini sağlar. Böylece odak sorunu çıkar ortaya. Ayrıca dikkat eksikliği ile birlikte hiperaktivite bozukluğu da sıkça görülür. Zeki ve sağlıklı çocuklar yetiştirme amacınız var ise eğer onları şekerli gıdalardan muhakkak uzak tutmalısınız. Çünkü şekerli gıdalar tüketmek, çocukların döneminde büyüme hormonlarını etkiler. Bu da birçok sağlık sıkıntısına sebep olur.
Şeker alışkanlığı dikkat eksikliği yapar!
Küçük yaşlardan itibaren yüksek şekerle beslenmek tat duyusunu etkiler. Sonrasında da çocukların dikkat eksikliği yaşamasına da sebebiyet verebilir. Keza tat duyuları yoğun şeker tadını normal olarak görmeye sebep olur. Bu aşırı insülin hormonu salgılanmasına sebebiyet verir. Hal böyle olunca da çocuklarımızı şekerle haşır neşir tutmaktan ziyade, onları çok daha sağlıklı bir besin tüketim düzenine dahil etmelisiniz. İşlenmiş gıdalardan mümkün mertebe uzak durun. Bu sizi çok daha sağlıklı ilerletmiş olur.
Çocukları şekerlerden korumak için neler yapılmalı?
Çocukları şekerli gıdalardan uzak tutmak adına birçok farklı deneme ve detay var. Aslında ebeveyn olarak sorumluluğu üstünüze almak önemli. Onları fazla şekerin zararlarından korumak adına şu önerileri dikkate almalısınız:
- Şekersiz ya da daha az şekerli ürünleri tercih edilebilmek adına besin etiketlerini kontrol etmelisiniz. Bu alışkanlığı çocuğunuza da kazandırmalısınız. Besin etiketlerinde yer alan fruktoz şurubu, mısır şurubu ve kahverengi şeker gibi takviyelerden uzak durmanız gerek
- Hazır meyve suları, gazlı içecekler ve aromalı içecekler yerine ev yapımı soğuk meyve suları, çayları ve ayran tercihi de önemlidir. Su tüketimini arttırma amacıyla limon, elma dilimi ve nane yaprağıyla oluşturulan meyve suları yapmalısınız
- Karbonhidrat gereksinimini tam tahıllar, kurubaklagiller ve taze meyve ile sebzelerle sağlamalısınız.
- Çocuklar için şeker asla ödül olmamalı. Çünkü çocuklar açısından sağlıklı bir davranış olmaz bu. Aksine çocuklar şeker odaklı bir kazanım edinecek derecede hareket ederler.
- Çocuğunuzu en baştan meyveyi bütün olarak yemeye alıştırmalısınız
- Gün içinde çocuklardaki şeker tüketimini azaltmak açısından proteinli kahvaltılara önem vermelisiniz. İyi bir kahvaltı sayesinde vücudun açlık mekanizması da dengelenir. Bunun dışında tatlı krizlerinin önüne geçilir. Bu sebepten de yumurta, peynir, ceviz, meyveler ve mevsim sebzelerinin oduğu bir kahvaltı vücudu dengede tutmuş olacak.
Bütün bu detaylar sayesinde de çocuklarda şeker kullanımı daha dengeli ve sağlıklı bir düzene de yerleştirilmiş olacaktır.
Diyabetli çocuğun beslenmesi nasıl olmalı?
- Kan şekerinde düzeni sağlamak için ara öğünleri artırmakta fayda var. Üç ana ve üç ara öğünü 3-4 saate bir uygulayabilirsiniz.
- Öğün saatlerinin günler içinde tutarlılık göstermesi önemli. Bu noktada sabah kahvaltısını her gün aynı saatlerde yaptırmanız kan şekerinin düzenlenmesininde de olumlu etki yaratacaktır.
- Şeker, reçel, bal, marmelat, şekerli içecekler, tatlılar, pastalar, kurabiye ve kekler kan şekerini çok hızlı yükseltir. Bu yüzden diyabetli çocuğun beslenmesinde bunların yer almamasına dikkat edin.
- Yiyeceklerin kan şekerini yükseltme hızları birbirinden farklı olduğu için kurubaklagiller, sebzeler, tam buğdaydan yapılan ekmek, elma, portakal gibi kan şekerini daha yavaş artıran posalı yiyeceklere yönelin. Beyaz ekmek, patates, bal, pirinç, havuç, muz, üzüm ve kuru meyveler gibi yiyeceklerin kan şekerini hızla yükselteceğini bilmelisiniz. Rafine edilmemiş gıdalar (kurubaklagiller, bulgur, buğday, yulaf, tam tane ekmekleri), sebze ve meyveler yüksek posa içeriğine sahiptir.
- Yiyeceklerdeki tuz oranını mutlaka dengeleyin, ne çok az olsun ne de fazla.
Kaynaklar:
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özgür Gürcan
Çocuk Sağlık ve Hastalıkları Dergisi
Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
