Sigarayı bırakmanın önemi her geçen gün artıyor çünkü her gün yüz binlerce kişi sigaranın zararları nedeniyle sağlığını, hatta hayatını kaybediyor. Bu zararlı illetten kurtulmanın aslında sanıldığı kadar zor olmadığını söyleyen Uzm. Kln. Psk. Savaş Mahmutoğlu, sigarayı bırakmak isteyenlere önemli ipuçları veriyor.
Sigara bağımlılığı tütünde bulunan nikotinden kaynaklanan bir bağımlılık türü… Dünya Sağlık Örgütü hayatında 100 adet sigara içmiş kişiyi sigaradan etkilenmiş kişi olarak kabul ediliyor ve her yıl yaklaşık 7 milyon insan sigaradan kaynaklı hastalıklardan hayatını kaybediyor. Kararlı hareket ederseniz sigarayı bırakmanın çok da zor olmadığını söyleyen Uzm. Kln. Psk. Savaş Mahmutoğlu, 9 Şubat Sigarayı Bırakma Günü vesilesiyle bu bağımlılıktan kurtulmak isteyenlere önerilerde bulunuyor.
Plan yapın
Uzm. Kln. Psk. Mahmutoğlu, ilk adımın sigarayı ne zaman bırakacağınıza karar vermek olduğunu söylüyor. “Tavsiyem çok ileri bir tarih olmasın! Ne kadar yakın o kadar iyi” diyen Uzm. Kln. Psk. Mahmutoğlu, bu sayede bırakma motivasyonunuzun düşmeyeceğinin altını çiziyor. İlk günün çok zorlayıcı olabileceğini belirten Uzm. Kln. Psk. Mahmutoğlu, şöyle devam ediyor: “Sigarayı bıraktığınız ilk günü aktivitelerle doldurmak faydalı olacaktır. Örneğin; egzersiz yapmak, yürüyüşe çıkmak, sakız çiğnemek, ellerinde bir kalem çevirmek ya da tespih çekmek, bol su içmek, derin nefes alıp vererek gevşemek, sinemaya gitmek, sigara içmeyen arkadaş ve aile fertleriyle zaman geçirmek.”
Tetikleyicilerden uzak durun
Tetikleyici denilen şey sigara içme ihtimalinizi arttıran size sigarayı hatırlatan kişi, durum veya nesnedir. Sigarayı bıraktığınız ilk günlerde bunlardan uzak durmanız faydalı olacağını anlatan Uzm. Kln. Psk. Mahmutoğlu, şunları söylüyor:
“Örneğin; hala atmadıysanız sigaralarınızı, çakmaklarınızı ve küllükleri atın. Kafeinli içecekler yerine su içmeye özen gösterin. Sigara içmeyen arkadaşlarınızla vakit geçirin, sigara içilmeyen mekanlarda bulunun. Sağlıklı beslenme ve dinlenmek önemli stres sigara içme isteğini arttırıyor. Rutinlerinizi değiştirin özellikle yemek yeme sonrası sigara içme alışkanlığı olan kişiler bu rutine dikkat etmeli, yemek sonrası hemen kendilerini başka bir şeyle meşgul etmeli.”
Bu 5 sorunun cevaplarını yanınızda taşıyın
Sigarayı bırakmaya karar verdiyseniz Uzm. Kln. Psk. Mahmutoğlu, kriz anında sigara içme isteğinizin çok arttığı zamanlar kendinize şu soruların cevaplarını kendinize hatırlatmanızı veya bu cevapların yazılı olduğu bir kartı cebinizde taşımanızı öneriyor. Sorular ise şöyle:
- Sigara içmenin nesini sevmiyorum?
- Sigara içtiğimde neyi kaçırıyorum?
- Sigara içmek sağlığımı nasıl etkiliyor?
- Sigara içmeye devam edersem bana ve aileme ne olacak?
- Bırakınca hayatım hangi açıdan daha iyi olacak?
Her yıl 4 milyon kişi sigara nedeniyle hayatını kaybediyor
Dr. Jan Klod Kayuka, COVID-19 salgınında sigara içenlerin büyük bir tehlikede olduğunu belirti. Dr. Kayuka, her gün 5 bin çocuğun sigaraya başladığını ve dünyada her yıl 4 milyon insanın sigara nedeniyle hayatını kaybettiğini söyledi.
Toplumda sağlıklı yaşam bilincini geliştirmek, tütün kullanımı ve zararları konusunda farkındalık oluşturmak, tütün ürünü kullananları bırakmaları yönünde teşvik etmek amacıyla 9 Şubat, ülkemizde ‘Sigarayı Bırakma Günü’ olarak kutlanıyor. Prof. Dr. Tibet Erdoğru tarafından kurulan ve kişiye özel sağlık sorunlarına yönelik tavsiye niteliğinde kararlar veren online medikal danışma platformu eKonsey.com Dahiliye (İç Hastalıkları) Bölüm Sorumlusu Dr. Jan Klod Kayuka, 9 Şubat Sigarayı Bırakma Günü nedeniyle açıklamalarda bulundu.
Tütün ürünleri kullananların, COVID-19 ile mücadele edilen bu dönemde her zamankinden çok daha fazla tehlikede olduğunu belirten Dr. Kayuka, “Bu nedenle sigarayı bırakmak her zamankinden çok daha fazla önem taşıyor. Tütün ürünü kullananlar, virüsle karşılaşmaları durumunda özellikle risk altında olan grupta” dedi.
Her gün 5 bin çocuk sigaraya başlıyor
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de en yaygın kullanılan bağımlılık yapıcı madde olan tütün ürünlerinin; kanser, kalp damar hastalıkları, KOAH gibi pek çok önlenebilir hastalıkların en önemli sebepleri arasında ilk sırada yer aldığını söyleyen Dr. Jan Klod Kayuka, sigarayı bırakmanın önemine dair ve sigara ile ilgili bazı ilginç bilgiler de verdi:
- Dünyada her gün 5 bin çocuk sigaraya başlıyor.
- Sigara içmeyi bir kez deneyen dört kişiden üçü, sigara tiryakisi oluyor.
- Dünyada her yıl 4 milyon; Türkiye’de ise her yıl 100 bin kişi, erken yaşlarda sigaraya başlaması nedeniyle hayatını kaybediyor.
- Sigaranın yol açtığı ölümler; trafik, terör, iş kazaları gibi diğer nedenlerle yaşanan ölümlerin toplamından beş kat daha fazla.
- Günde bir paket sigara içilen evlerde, çocuklar beş sigara içmiş gibi etkileniyor ve zehirleniyor.
- İçilen her sigara, yaşamdan 5.5 dakika çalıyor.
- Sigara içenler, içmeyenlere göre daha çok sırt ve eklem ağrısı çekiyor.
- Ağır derecede sigara içenler, sözlü anlatım sırasında hafızalarını toparlamada güçlük çekiyor.
- Sigara içilen ortamda maruz kalınan duman, pasif içici yetişkinlerden çok çocukları ve hamile kadınları etkiliyor.
Sigara işitme kaybına yol açıyor
Gürültüye maruz kalma, kardiyovasküler hastalık, diyabet, tütün ve alkol kullanımı işitme kaybına sebep olabilir. Pek çok sağlık sorununun sebebi olan sigaranın işitme sağlığını da olumsuz etkilediğini söyleyen Odyoloji Uzmanı Bahtiyar Çelikgün, “Sigara, antioksidan mekanizmalar veya işitsel sistemi besleyen damarlar üzerindeki etkileriyle işitmeyi olumsuz etkileyebiliyor” dedi.
Sigaranın işitme kaybına neden olduğu biliniyor. Birleşik Krallık‘ta yapılan araştırmalar da bu bilgiyi destekliyor. Yakın zamanda açıklanan bir araştırma göre Birleşik Krallık‘ta yaşayan 61 ile 70 yaş arasındaki yetişkinlerin yüzden 36’sında işitme kaybı görülüyor. İşitme kaybının yaşlanmanın bir sonucu olarak görülürken, sigara ve tütün kullanımının da işitme kaybı riskini arttırdığını belirten Odyoloji Uzmanı Bahtiyar Çelikgün, şöyle konuştu:
“Yapılan klinik çalışmalarda yetişkinler arasında sigara içme ile işitme kaybı arasında bir ilişki olduğu görülmüş. Günde 1 paketten fazla sigara içen erkeklerin, konuşma frekansları yani alçak ve orta frekanslarda sigara içmeyenlere veya çok az sigara içenlere göre daha kötü işitme eşiklerine sahip olduğu ortaya koyulmuş. Bir diğer araştırmada ise sigara içenlerin yüksek frekanslarda (4000 Hz’de) işitme kaybı yaşama olasılığı, sigara içmeyenlere göre daha yüksek olarak kaydedilmiş. Kadın çalışma gruplarında ise anlamlı bir farklılık gözlenmemiş.”
Pasif içicilik de işitme kaybı riskini yüzde 28 artırıyor
Sigara dumanına maruz kalan yetişkinlerin de işitme kaybı riski taşıdığını belirten Odyoloji Uzmanı Bahtiyar Çelikgün, “Yapılan çalışmalara göre sigara içmeyen ancak tütün dumanına pasif maruz kalan kişilerin işitme kaybı riski yüzde 28 oranında artıyor. Bu ilişki maruz kalınan doza bağlı olarak değişebilir. Sigarayı bırakmak veya azaltmak ve tütün dumanına pasif maruz kalmaktan kaçınmak işitme kaybı riskini azaltmak için önemli” uyarısında bulundu.
Kaynaklar:
Uzm. Kln. Psk. Savaş Mahmutoğlu
Dr. Jan Klod Kayuka
Referanslar:
P.Dawes, K.Cruickshanks,(2014), Cigarette Smoking, Passive Smoking, Alcohol Consumption, and Hearing Loss
Davis AC (1989) The prevalence of hearing impairment and reported hearing disability among adults in Great Britain. Int J Epidemiol 18:911–917
Helzner Ep, Cauley Ja, Pratt Sr, Wısnıewskı Sr, Zmuda Jm, Talbott, Eo, Rekeneıre N, Harrıs Tb, Rubın Sm, Sımonsıck Em (2005) Race And Sex Differences İn Age‐Related Hearing Loss: The Health, Aging and Body Composition Study.
Hull Rh, Kerschen Sr (2010) The influence of cardiovascular health on peripheral and central auditory function in adults: a research review. Am J Audiol 19:9
National Center for Health Statistics, 1967, Data from the National Health Survey: Cigarette smoking and health characteristics
Lowe G, Drummond M, Forbes C, Barbenel J (1980) The effects of age and cigarette-smoking on blood and plasma viscosity in men. Scott Med J 25:13
Brownıng G, Gatehouse S, Lowe G (1986) Blood viscosity as a factor in sensorineural hearing impairment. Lancet 327:121–123
Sigarayı bırakmayla ilgili haberimizin yanı sıra diğer Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
