Çocukların ağız sağlığında ilk diş muayenesinin önemi süt dişlerinin çıkmasıyla birlikte başlıyor. Peki süt dişleri nedir? Kalıcı azı dişleri ne zaman çıkar? Çocuklarda ağız sağlığında ilk diş muayenesinin ilk dişle birlikte başlamasının önemine dikkat çeken Uzman Dr. Işıl Kırgız Karahasanoğlu, uzun dönemde düzenli hekim kontrolünün gerekli olduğunu söylüyor.
Süt dişlerinin düzgün konuşma gelişimi ve harflerin doğru şekilde telaffuz edilmesinde rol oynadığını belirten Karahasanoğlu, toplamda 20 adet olan süt dişlerinin daha sonra gelecek kalıcı dişlere rehberlik ettiğine dikkat çekiyor. Dolayısıyla bir süt dişi erken çekildiğinde bu fonksiyonunun yok olduğunu söyleyen Karahasanoğlu, çocuklarda diş sağlığına dair önemli bilgiler paylaşıyor.
Süt dişleri nedir? İlk süt dişleri ne zaman çıkar?
Çocukların ilk diş muayenesi, ilk dişin çıkmasıyla beraber yapılmalı. İlk süt dişleri çocuklar ortalama 6-12 ay arasındayken görülmeye başlıyor. Bu dönemdeki muayenede annelere oral hijyen eğitimi veriliyor. Bu eğitimlerde ayrıca beslenmeyle ve çürüklerden korunmayla ilgili bilgiler paylaşılıyor. Bu sayede uzun dönemde düzenli kontrollerle sağlıklı ve çürüksüz dişler için önemli bir adım atılmış oluyor.
Hangi süt dişleri dökülür?
Süt dişleri, kendisinden sonra çıkacak dişlerin bir anlamda kaderini tayin ettiği için mecbur kalınmadıkça (çürüme gibi) çekilmesi tavsiye edilmez. Bunun kararını da uzman doktor verir. Öte yandan düşen süt dişinin yerine yenisi gelmediyse yine diş hekimine başvurmak gerekir.
Peki süt dişleri ne zaman düşer ve çocuğun kalıcı dişleri ne zaman çıkar? Çocuklarda süt dişlerinin dökülüp kalıcı diş çıkarma zamanları şöyle sıralanabilir:
- Üst dişler orta kesici diş: 6 – 7 yaş arasında bir zamanda düşer.
- Yan kesici diş: 7 – 8 yaş arasında düşer.
- Köpek dişi: 10 – 12 yaş arasında düşer.
- Birinci azı dişi: 9 – 11 yaş arasında düşer
- İkinci azı dişi: 10 – 12 yaş arasında düşer.
- Alt dişler orta kesici diş: 6 – 7 yaş arasında düşer.
- Yan kesici diş: 7 – 8 yaş arasında düşer.
- Köpek dişi: 9 – 12 yaş arasında düşer.
- Birinci azı dişi: 9 – 11 yaş arasında düşer.
- İkinci azı dişi: 10 – 12 yaş arasında düşer.
Çürüksüz bir gelecek için koruyucu diş hekimliği
Çocuk diş doktorluğunda amacın, dişle ilgili problemleri engelleyecek önlemleri alıp çocukları çürüksüz bir geleceğe yönlendirmek olduğunu belirten Işıl Kırgız Karahasanoğlu, bu kapsamda hekimlerin yaptığı çalışmaları şöyle anlatıyor:
- Hekimler, çocuklardaki çürük risk grubunu belirler. Buna dair koruyucu ve önleyici uygulamaları gerçekleştirir. Nedir bunlar? Oral hijyen eğitimi, fissür örtücü ve yerel fluorid uygulaması vb.
- Büyüme esnasında çene gelişiminin yanı sıra dişlerin sürme yolu ve sırasının takibiyle ilgilenir. Koruyucu ortodontik tedaviler uygulayarak olması muhtemel diş çapraşıklıklarını engeller.
- Süt dişlerinin erken kaybında yer tutucu apareyleri uygular ve bu sayede olası çapraşıklıkları ve yer kayıplarını önler.
- Parmak emme, uzamış emzik ya da biberon kullanımı ve tırnak yeme gibi zararlı alışkanlıkların olması durumunda, bu alışkanlıkları zayıflatacak apareylerle onların bırakılmasını sağlar.
- Kalıcı dişlerin eksik olması halinde dişli protezler yapar. Böylelikle estetik görünümü sağlayıp çiğnemenin iyileşmesinde etkin rol oynar.
- Özel bakıma ihtiyaç duyan çocukların diş tedavilerini yapar.
Süt dişleriyle ilgili dünyadaki tuhaf gelenekler
Yeni Zelanda ve Amerika’da çocukların düşen süt dişleri yastık altına konur ve diş perisinin gelip dişi aldıktan sonra yerine para koyacağına inanılır.
Avustralya’daki Aborjinler, düşen süt dişlerini pandanus adlı bitkinin içine koyarlar ve bitkilye birlikte dişlerin de büyüyeceği beklenir.
Türkiye ve Arnavutluk’ta farelerin yeni diş getirmesi için düşen süt dişleri çatıya atılırken Arjantin ve Afganistan’da da eski dişi farelerin alıp yerine para bırakacağına inanılır.
Şili’de düşen dişler anneye verilir. Anenler de dişleri altın veya gümüşle kaplatıp takı olarak kullanırlar.
Tacikistan’da dişler tarlaya gömülür ve çocukların büyüdüğünde savaşçı olacağına inanılır.
Pakistan’da ise dişler pamuğa sarılır ve güneş batarken nehrin sularına bırakılır. Bunun şans getirdiğine inanılır.
Kaynaklar:
Uzman Dr. Işıl Kırgız Karahasanoğlu
Kalıcı dişler ne zaman çıkar sorusunun cevabını veren bu içeriğimiz dışında Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
