Tükenmişlik sendromu nedir, belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? Bu soruları son yıllarda çok daha sık şekilde duyar olduk. Özellikle 2020’de yaşanan salgın nedeniyle çoğu kişide farklı semptomlar bile görülmeye başladı. Kaygı ve anksiyete tetiklenmesi, bitkinlik ve sürekli yorgunlukla gelen tükenmişlik hisleri gibi durumlar açığa çıkmaya başladı. Burada aslında olası enfeksiyonlara karşı bağışıklığımızı güçlü tutma konusunda beslenmenin ve tüketimide besinlerin büyük önemi var. Fakat aynı zamanda da psikolojimizin güçlü tutulması açısından da doğanın sunduğu besinleri tüketmek de faydalıdır.
Tükenmişlik sendromu nedir?
Kendini yorgun hissetme, yaptığı şeylerin anlamını yitirdiği düşüncesi ve bir işi yaparken zorlanma, işe / okula / davete vb. giderken isteksizlik gibi şikayetlerin bütününe tükenmişlik sendromu adı veriliyor. Özellikle insanlarla iletişimin yoğun olduğu meslek gruplarında daha çok görülüyor.
Tükenmişlik sendromu belirtileri
Tükenmişlik sendromunun belirtileri fiziksel ve psikolojik olarak farklı şekillerde ortaya çıkabilir. En yaygın belirtiler şöyle sıralanabilir:
- Bitkinlik
- Sürekli negatif düşünceler taşımak
- Duygusal ve fiziksel tükenmişlik hissi
- Umudunu kaybetmek
- Karamsarlık
- Normal şartlarda kolayca yapılacak işlerden kaçmak, genel bir isteksizlik duygusu
- Dikkat dağınıklığı
- Odaklanmada güçlük çekmek
- Unutkanlık
- Baş, sırt, bacak ve karın gibi vücudun çeşitli bölgelerinde ağrı hissetmek
- Kabızlık ve ishal gibi çeşitli gastrointestinal problemler
- Bazen çok bazen az ve aralıklı uyumak
Tükenmişlik sendromu tedavisi ve mücadele yöntemleri
Tükenmişlik sendromu tedavisi için öncelikle uzman bir hekime başvurulması önemlidir. Bunun yanı sıra şu mücadele yöntemleri etkili olabilir:
- Kişinin sorun olduğunu kabul etmesi
- Sorunu çözmek için problem odaklı baş etme yöntemini kullanması
- Zaman yönetimi
- Kendine güven
- “Hayır” diyebilmek
- Alışılmış yaklaşımları değiştirmek.
- Sosyal hayata katılmak
Tükenmişlik sendromuna ne iyi gelir? İşte etkili 10 besin
Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, insanların tükenme döneminde iyi gelen bazı besinler sayesinde ruh hallerini az da olsa yüksek tutabileceğini belirtti. İyi ve kötü ruh hali seviyeleri vücutta dopamin ve seratonin seviyeleri tarafından kontrol edildiğini belirten Ozman, sağlıklı beslenirken hormanlara etki edip ruhsal enerjiyi yükselten besinlerin düzenli tüketilmesine de dikkat çekti. Bu noktada da tükenmişliğe karşı etkili 10 besin konusunda şu bilgileri göz önüne almalısınız.
Koyu yeşil yapraklı sebzeler
Pazı, ıspanak gibi koyu yeşil renge sahip yapraklı sebzelerde bulunan magnezyum, yeterli miktarda günlük magnezyum tüketimini sağlar. Bu durum hem seratonim yapımında hem de oksitosin hormunun optimal şekilde çalışması açısından gerek olan magnezum mineralini tüketmemizi sağlar. Bu mineral sebzelerde bolca var. Aynı zamanda da düşük seviyeleri de depresyon ile ilişkilendirilmekte olan folik asit de bu sebzelerde bulunmaktadır.
Yağlı balık türleri
Uskumru, somon gibi yağlı balıklar elzem yağ asitleri olarak bilinen EPA ve DHA açısından zengindir. Bu tarz elzhem yağlar daha düşük depresyon seviyeleri ile ilişkilendirilir. Vücutta sentezlenmediklerinde de dışarıdan besinlerle alınır. Bu balıkların haftada en az iki ya da üç kere tüketilmesi depresyon riskinin önüne geçer.
Bitter çikolata
Bitter çikolata insandaki ruh halini iyileştirir. Çünkü içerisinde kafein ve N- asiletanolamin bulunur. Ruh haline iyileşmesine yardımcı olan flavonoidleri daha fazla içermesi hem de daha az şeker bulundurması sütlü çikolataya kıyasla daha iyi seçenektir. Bu sebepten sağlıklı kişilerin günde 2 ya da 3 kare, 10 gramdan daha az bitter çikolata tüketmelerinde yarar bulunmaktadır.
Fermente besinler
Çoğu çalışma, sağlıklı bağırsak bakterileri ile daha düşük depresyon seviyelerine ulaşımın gerçekleştiğini gösterir. Bunun dışında bağırsakta bulunan sağlıklı bakteriler de önemli miktarda seratonin üretmektedir. Bu noktada da yoğurt, kefir tarzında fermente ürünler düzenli tüketildiğinde bağırsakta yararlı bakterilerin sayısını arttırır. Bu da ruh hali oluşumunu katkıda tutar.
Kuru baklagil tüketimi
Kuru baklagillerin içeriğinde bulunan B vitaminleri seratonin, dopamin ve ruh haline katkıda bulunan bazı maddelerin üretimini desteklemektedir. Bu da doğrudan kişinin ruh halini olumlu yönde etkiler. İçeriğinde folik asti eksikliği de depresyonla bağ olduğunda iyi bir folik asit kaynağı olan bakliyatların duygu durum problemlerinin iyileşmesine yardımcı olduğu bilinir.
Kırmızı et, yumurta, tavuk, hindi
Seratonin mutluluk hormonudur ve salgılanmasında da rol alan triptofan elzem ve dışarıdan alınması gereken aminoasittir. Bu noktada da kırmızı et, yumurta ve tavuk gibi hayvansal besinlerde fazlasıyla bulunur. Sabahları 1 yumurta tüketmek ve öğünlerin birine kırmızı et ya da hindi gibi protein kaynaklarını yerleştirmek ruh haline doğrudan olumlu etkiler oluşturur.
Muz
Seratonin salgılanmasında önemli rolü olan muz sayesinde ruh halinizi yüksek tutabilirsiniz. Günde en az bir kere tüketilen muz, içeriğindeki yüksek triptofan sayesinde size katkı sağlayacaktır.
Yağlı tohumlar
Sağlıklı yağlar ve protein içeren ceviz, badem, kaju gibi besinler, içeriğinde seratonin ve triptofan bulundurmaktadır. Bu sebepten de ruh halini ne çlçüde etkilediği bilinmese de günde belli limitler üzerinden tüketilmesinde yarar gözlenmektedir.
Yulaf
Kahvaltısını lifli gıdalarla yapan kişilerin daha yüksek bir ruh halinde olduğu bilinir. Yulafa da içeriğindeki yüksek lif sayesinde kan şekeri dalgalanmalarını ve buna doğrudan bağlı olan ruh hali değişikkliklerini önler. Aynı zamanda içeriğinde B grubu vitaminleri ve folik asit de kişidei ruh halini olumlar.
Kaynaklar:
Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman
Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
Bu gönderiyi Instagram’da gör
