Unutkanlığa ne iyi gelir, hafızayı ne güçlendirir? Günümüz koşullarında hayatımızda yer alan uyaranlar ve maruz kaldığımız teknolojiler, bu soruları daha kıymetli hale getirdi. Rutin alışkanlıkların güçlü değişikliklere sebebiyet verdiği bir çağda yaşıyoruz. Özellikle salgın ve iklim faktörleri gibi birçok evrensel olay insanların yeme alışkanlıklarını doğrudan etkiler oldu. Belli dönemlerde bu tarz yaşanan belirsizlikler günlük sosyalleşme ve spor aktivitelerinin de önüne geçtiği için, duygusal yeme ile hafıza problemlerinde de gözle görülür artışlar gerçekleşmeye başladı.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Elif Gizem Arıburnu, insanların kriz dönemlerinde aşırı yağ ve şeker takviyeli gıdalara daha düşkün olduğunu belirtiyor. Yapılan sayısız araştırmada sağlıksız beslenen insanların, Akdeniz diyetiyle beslenen kesime kıyasla hafıza testlerinden oldukça düşük sonuçlara ulaşıldığını vurgulayan Arıburnu, beyindeki hafıza bölgesi olan hipokampusun tehlikeli beslenmeler sonucunda işlevsel bozukluklar yaşadığına dikkat çekti.
Sağlıklı ve düzenli bir beslenme programında ilave şekerin asla kullanılmaması, ayrıca yağ alımının azalması doğrudan vücut içi iltihaplanmalar ve vitaminsel dengesizliklerin önüne geçilmesini sağlamaktadır. Bununla birlikte kolesterolü düşürmek demek beyindeki işlevselliğin daha koordineli bir konuma ulaşması anlamına geldiği için hafızadaki güçlenme istikrarlı bir seviyeye ulaşacaktır.
Ayrıca besin tüketiminde B12, B6 ve B9 (folat) vitaminleri ile birlikte çinko, magnezyum, iyot, bakır ve en önemlisi de potasyum gibi mineraller, sinir sistemini düzenleyerek beyin işlevinde bir nevi köprü görevi üstlenir. Bu noktada beslenme alışkanlıklarımızda deyim yerindeyse vazgeçilmeze dönüştürülmesi gereken 9 önemli öneri göz önünde bulundurulmalı. Peki unutkanlık sorunuyla baş edip iyi bir hafıza için ne yapmalı?
İlave şeker içerikli besinlerden uzak durun
Unutkanlık sebepleri itibariyle geniş bir sorun olabilir. Öte yandan dünya genelinde yapılan araştırmalarda varılan ortak kanı, günlük yaşantılarında aşırı şekerli ve ilave şekerli besinleri tüketen insanlarda hafıza zayıflığı ve düşük beyin hacmi problemleri saptanmıştır.
Öte yandan günlük besin alımında şekere düşkünlük depresyona meyilli olma halini de pekiştirdiğinden bu tarz gıdaların tüketiminde belli bir denge oluşturulmak zorundadır. Şeker ihtiyacının organik meyvelerle karşılanma durumundaysa beyin sağlığına yatırım gerçekleştirebilir, daha güçlü bir hafızaya sahip olabilirsiniz.
Haftalık yağlı balık tüketimlerini aksatmayın
Beyin sağlığının dinç tutulması açısından en önemli besin kaynakları yağlı balıklardır. Beynimizin yüzde 60’lık kısmının yağdan oluştuğu da göz önünde bulundurulduğunda, haftada en az iki kere de olsa yağlı balık tüketimi oldukça sağlıklı bir düzene erişimi destekleyecektir. Somon, ton balığı ve sardalya gibi yağlı balıklar beyindeki karar verme dengesine katkıda bulunurken, hafıza güçlendirmede de büyük destekçi olacaktır. Dolayısıyla haftada iki kez balık tüketimi, sağlıklı bir beyin ve beden için ideal gözüküyor.
Zerdeçalı hayatınıza katın
Şu sıralar daha fazla ismi duyulan zerdeçalın katkıları saymakla bitmez. Öncelikle sağlam bir antioksidan olan zerdeçal, vücuda doğrudan etki ederek koruma altına alabilmekte. Sabah kahvaltılarında yumurtalar üzerine veya ara öğünlerde yoğurt, et yemeklerine ilave edilerek tüketilen zerdeçalın faydalarını kısa sürede hissedeceksiniz.
Yumurta tüketimi özenli olmalı
Günlük yaşantımızda yumurta gibi bir besinden kesinlikle uzak durulmamalı! Alerjisi olmayan her insan günde tek bir yumurta tükettiğinde sırasıyla B12, B6, kolin gibi önemli besin kaynaklarını da tüketmiş oluyor. Böylece bağışıklık sistemi gelişirken, beynin küçülmesinin de önüne geçiliyor.
Çiğ kuruyemiş tüketimi
Çiğ kuruyemişlerin içerdiği E vitamini beyin hücrelerindeki strese sebep olan okisdatifin önüne geçmektedir. Badem, fındık, ceviz, yer fıstığı gibi kuruyemişler, özellikle de ileri yaşlardaki bireylerin hafıza gerilemesi ve yavaşlama problemlerini engeller. Çok aşırıya kaçmamakla birlikte günde bir avuç kuruyemişin faydasını fazlasıyla görebilirsiniz.
Rafine karbonhidratlardan uzaklaşın
Kabul edelim, mutfakla en haşır neşir olduğumuz dönemlerden geçtik. Birçok tarif kek, börek ve aşırı karbonhidrat içeren besinle buluşturdu bizleri. Bunları yaparken çoğunlukla beyaz un kullanıldığı için de tüketilen yiyeceklerin glisemik indekslerinde artış olur. İnsan vücudu aşır karbonhidratı hızlı bir şekilde sindirdiğinden de kan şekerinde gözle görülür yükselmelere gerçekleşir. Bu sebepten de demans başta olmak üzere çoğu unutkanlık ve hafıza probleminin karbonhidratlı besinlerden kaynaklanabileceğinin altını çizelim.
Alkolü hayatınızdan çıkarın
Düzenli alkol alımı karaciğer yağlanmalarının yanı sıra beyinde nörotoksit etkiler de göstereceğinden, hafızaya doğrudan oynayacak problemler de açığa çıkacak. Nitekim çoğu hafıza testinde de önemli problemlerin kanyağı düzenli alkol tüketimi olarak gösterilmektedir.
Canınız çikolata çektiyse tercih bitter olsun
Kabul edilen çikolata, insanlığın yüzde 90’ı için vazgeçilmez bir mutluluk kaynağıdır. Fakat çikolata istiyorsanız tercihinizi bitter üzerinden yapmalısınız. Kakaoda bulunan flavonoidler beynindeki bellek performansını doğrudan destekler. Yüzde 70 oranlı bir bitter çikolata, tatlı ihtiyacınızı karşılamakla birlikte beyin sağlığınıza da olumlu etkiler.
Lif alımını artırın
“Unutkanlığa ne iyi gelir?” sorusu için son beslenme tavsiyesi ise lif tüketimi. Beyin sağlığı için en yararlı kaynakların başında lif gelir. Çünkü beynin büyümesini destekleyen bağırsak bakterileri lif ile daha güçlü ilerler. Tüketilecek olan prebiyotik lifler, sindirim sisteminin çok daha iyi ilerlemesini sağlar. Aynı zamanda prebiyotik yiyecekle depresyon, stres ve aşırı kaygı durumlarının da önüne geçtiği için zihin sağlığını güçlendirir.
Kaynaklar:
Beslenme ve Diyet Uzmanı Elif Gizem Arıburnu
Beyhekim Gıda, Beslenme ve Sağlık Derneği
“Unutkanlığa ne iyi gelir?” içeriğimizin yanı sıra tüm Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
