Varisi çözmek kadar varis neden olur sorusunun cevabını bilmek de önemli. Varise karşı önlem almak için öncelikle varisi tanımak gerekiyor. Varis, özetle, toplardamarların genişlemesi ve kılcal damar problemlerinin ortaya çıkmasıyla oluşuyor. Deri üzerinde belirgin şekilde görülen varislerin yanı sıra bir de görülmeyen iç varislere de sahip olunabiliyor. Peki varis oluşumuna nasıl engel oluruz? Uzmanlar varise karşı alınabilecek önlemlerin başına sporu getiriyor. Özellikle pilates, yoga, yüzme ve en önemlisi yorgun olunduğunda aksatılmaması gereken bir yürüyüş rutini oluşturarak bacak kaslarınızı çalıştırın.
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak, ayağınızda gün sonunda başlayan ağrı hissi ve şişlik, ayak bileğinizde kaşıntı ya da ayak tabanınızda yanma gibi şikayetleriniz var ise bir damar cerrahına muayene olmanız gerektiği konusunda uyarıyor.
Varis neden olur? İşte 5 etken
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak, varis için 5 risk faktörünü şöyle tanımlıyor.
1- Genetik: Varis oluşumunun sebebi yüzde 70 oranında genetiktir.
2- Cinsiyet: Varis, kadınlarda daha sık görülüyor.
3- Hamilelik: Hamilelik sürecinde hormonel değişikliklerden dolayı, rahimdeki basınç artışı ve hamilelikte oluşan vücuttaki kan hacminin artması; varis oluşumunu tetikleyebilir.
4- Hareketsizlik: Bazı meslek gruplarında uzun süre hareketsiz, ayaklar sabit şekilde çalışılabiliyor. Ayakta ya da oturarak çalışıldığında bacak kasları çalışmayacağı için bazı meslek grubunda (öğretmen, pilot, hostes, doktor, hemşire, sekreter, memur) çalışanlar da varis riski içerenler arasında yer alıyor.
5- Topuklu ayakkabı: Ayakkabı seçimimiz varise etken mi? Elbette ayakkabı seçimi de varis oluşumu için önemli bir etken. Çünkü ayakkabılar bacak kaslarınızı doğrudan etkiliyor. Yürümediğimizi varsaydığımızda, düz zemine bastığımızda ayağımızda basınç oluşuyor. Bu da kaslarımızı etkiliyor. Bu durumda düztabanlar da varis için daha fazla risk altında.
Peki, nasıl ayakkabı giymeliyiz? Ayak tabanına eşit basınç uygulayacak bir ayakkabı bulmamız lazım. Dolgu topukla stiletto arasında bir fark yok. Topuklu ayakkabı giydiğiniz her durumda ayak tabanındaki basınç artar ve vücutta fizyolojik bir duruş oluşmaz. Bu durumda da ağırlığınızın büyük çoğunluğunu parmak ucunuza vermiş oluyorsunuz. Ayak arkını ve topuğunu tam kullanamadığınız için kaslar kasılı kalıyor ve kas pompa gücünü yitiriyor. Gevşek olması gereken kas tam anlamıyla kasılıyor. Ayak tabanına basınç eşit derecede dağılmıyor. Bu da varis oluşumuna zemin hazırlıyor.
Varise karşı yorgunken bile yürüyüş yapın
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak, varisten korunmak için 10 önerinin altını çizdi:
- Aşırı kilolarınızdan kurtulun.
- Uzun süre oturmayın ya da ayakta hareketsiz kalmayın.
- Düzenli aralıklarla yürüyün.
- Sürekli topuklu ayakkabı giymeyin, arada ayağınızı dinlendirin.
- Dar kıyafetler giymeyin.
- Varis çorabı giyin.
- Bol su tüketin.
- Sauna, hamam gibi sıcak ortamlarda uzun süre kalmayın
- Banyoda bacaklarınıza soğuk duş aldırın.
- Spor yapın, özellikle pilates, yoga, yüzme ve en önemlisi yorgun olduğunuzda bile yürüyün. Bacak kaslarınızı çalıştırın.
Sağlıklı bir günlük yürüyüş rutini için 5 öneri
- Günlük yürüyüş için öncelikle sabah erken saatleri ya da gün batımı saatlerini tercih edin. Eğer bir sırt çantanız varsa, omurga sağlığınız için her iki omzunuzdan geçirerek dengeli kullanın. Çantanızın alt kısmını özellikle çok aşağıda tutmayın ve bel çukurunuza oturmasına dikkat edin. Kıyafet seçimlerinizde de rahatsızlık vermeyecek, mevsime uygun ve sentetik olmayan ürünler tercih edin.
- İdeal bir yürüyüş için zemin seçimi de çok önemli. Yürüme bantları riskli. Orman gibi toprak zeminli yerlerde yürümek ise burkulma riski taşır. İleri yaşlardaki, ayak ve bacak kasları daha zayıf olanların çok dikkat etmesi gerekir. Eğer kumda yürüyecekseniz çıplak ayakla yürüyerek ayağınızdaki tüm reseptörleri her bir kum tanesiyle uyarabilirsiniz.
- Ayakkabı seçiminde ilk kural ideal topuk yüksekliğidir (3-4 cm). Son yılların modası babet ayakkabılar da ayağa binen yük dağılımında en az yüksek topuklu ayakkabılar kadar riskli.
- Ayakkabı tercihinizde doğal materyalleri olanları kullanın.
- Ayaklarınızın günün sonuna doğru şiştiğini unutmayın. Bu nedenle ayakkabı alırken yarım numara seçeneklerini mutlaka sorun.
Peki bu sorunu çoktan oluşmaya başladıysa ne olacak? Vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurup varis tedavisi için adım atmak gerek.
Kaynak:
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak
Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği
“Varis neden olur? Varise karşı alınacak 10 önlem” başlıklı bu içeriğimizin yanı sıra diğer Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
