Vitaminlerin kansere karşı bir etkisi olup olmadığı son yıllarda sıklıkla masaya yatırılan bir konu. Radyasyon ve Onkoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Tayfun Hancılar, hayatımızda sık kullanılan vitamin ilaçları hakkında önemli bilgiler verdi.
Doğal olmayan yollarla alınan yüksek doz vitaminler zararlı
Amerika ve İngiltere’deki yüzde 50 oranında insanın vitamin ve doğal olduğu iddiası olan preparatları kullandığı düşünüldüğünde, ortada ekonomik büyüklüğü ve neden bu tür ilaçlar ile karışımların bu denli çok olduğuna dair geniş bir tablo çıkacaktır. Aslında vitaminler hücrelerimiz için vazgeçilmez elementlerdir. Fakat son senelerde yapılan bilimsel odaklı araştırmalar doğal olmayan yollardan alınan yüksek doz vitaminlerin, ne kadar zararlı olabileceğini de gösterir.
Uluslararası büyük bir araştırma olan SELECT çalışmasında, yüksek doz Vitamin E ve Selenumun prostat kanserini önlemediğini, hatta E vitamini yüksek kullanımında prostat kanser riskini bir miktar artırabildiğini ortaya çıkarmıştır.
Bunun dışında A vitaminin akciğer kanserinde de önleyici etkileri araştırılmaya devam etmektedir. Bu hususta da 29 bin sigara içicisi olan riskli kişiye yüksek doz beta karoten verilmiş ancak bu kişilerde akciğer kanseri görülme oranı yüzde 18 artış göstermiştir. Akciğer kanserine yakalanan insanlara, yüksek doz beta karoten verildiği zaman bu kişilerin ölüm oranında artış gözlenmektedir.
Vitaminler doktor önerisi olmadan kullanılmamalı
Cocharane analizinde, yüksek doz C vitaminin sigara içen kişilerde akciğer kanserine karşı koruyucu özelliği olmadığı tespit edildi. Hatta kadınların da bir miktar akciğer kanseri görülme sıklığını da arttırdığı vurgulandı. Ayrıca çalışmada yüksek doz E vitaminin akciğer kanserine karşı herhangi bir koruyuculuk oluşturmadığı da gözlendi.
Tüm bu verilerin tamamı masaya yatırıldığında yiyeceklerden dolayı emilimine etki eden bir hastalık yoksa eğer ek vitamin kullanımına gerek yoktur. Bu noktada yapay versiyonlar da önerilmiyor. Fakat unutmayın ki vitaminler vücudumuz için hayati önem taşır. Düzenli ve dengeli almak lazım ve bunu da doktor kontrolü ve önerileriyle sağlamalısınız.
A Vitamini
Eksiliğinde gece körlüğü, saçta dökülme, çocuklara geri gelişim. cilt ve tırnak sağlığı sıkıntıları oluşabilir. A vitamini ihtiyacı yetişkin erkekler için 10 mg, kadınlar içinse 8 mg şeklindedir.
C Vitamini
Eksikliği halsizlik, yorgunluk, kas ve eklşem ağırları, diş etlerinde kanama ve dişlerde anormallikler oluşturabilir. Fazla alınması idrarla attırılmasına sebep olur. İhtiyaçtan çok alımı böbreklerde taş oluşumuna sebep verir. İshal ve alerjik deri sıkıntıları da oluşur. Erişkin bir insanın günlük C vitamini ihtiyacı 80- 90 mg arasındadır. Ayrıca C vitaminine sahip meyve tüketimi de önemlidir.
D Vitamini
Günümüzün en popüler vitaminlerinden biridir. Temel kaynağı güneş olan bu bileşen, cildin daha gelişip sağlığa kavuşmasını sağlayacaktır. Fakat D vitamini alımında 50 mg dikkat edilmeli. Bu miktarın üzerine çıkartılması tedavide olumsuz etkiler oluştur. D vitamini diğer kanser türleriyle de etkileşimi incelenen bir vitamin. Bu sebepten de kullanımında uygun doz tercihi daima göz önüne alınmalıdır.
E Vitamini
Eksiklikleri kalp ve diğer kaslarda yorgunluğa sebep olur. Karaciğer hastalarına, kırmızı kan hücrelerinin kolayca parçalanmasına sebep verir. Bu sebepten hücre hasarlarını önleyici özelliktedir. Bu özelliği serbest radikallerin hücrelere zarar vermesini engeller. Kanserin ve kardiyoyasküler hastalıkların önüne geçer. Cildi yaşanmaya karşı da koruduğundan nem dengesi sağlanır.
B12 vitamini
Yetersizliği birçok sorunu ortaya çıkartır. Sinir sistemi bozuklulukları, dilde ve deride yarar, görme problemi, anemi gibi eksiklikler çıkar ortaya. Özellikle anne sütü ile beslenmeyen çocuklarda bu eksiklik sıkça gözükür. Et, satakat, baklagillerde ve muz, patates, avakado gibi besinlerde B12 yüksek miktarda vardır.
B17 vitamini kanseri tedavi eder mi?
B17’nin eksikliği diğerleri gibi vücutta bir hastalığa yol açmaz. Uzun süre vücutta hidorjen siyanür oluşturarak kanser tedavisine yarar sağladığı düşünüldü ancak yapılan araştırmalar böyle bir sonucu doğrulamadı.
Sonuç itibariyle de bazlı tüketimlerinizi yaparken hiçbir ilacın kansere doğrudan tedavi edici etkiler oluşturmadığını bilerek hareket etmelisiniz. Bu sizi çok daha sağlıklı ve kontrollü bir süreçle ilerlemenizi sağlatacaktır.
Multivitaminler nasıl kullanılır?
İçeriğinde birden fazla faydalı bileşen olmasına rağmen kullanımından önce doktora başvurup nelerin vücutta eksik olduğunu öğrenmekte fayda var. Zira vücutta ziyadesiyle bulunan bir bileşen bu şekilde fazla alınmış olabilir veya eksikliği olan bileşen az miktarda alınmış olabilir.
Gıda takviyeleri kullanırken nelere dikkat edilmeli?
Sakarya Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Bölümü’nün araştırmalarına ve paylaşımlarına göre gıda takviyeleri yeterli miktarda tüketilmeyen besinlerin hap, tablet, kapsül ve sıvı formlarda tüketilmesidir. Bu takviyeler vitamin, mineral, yağ asitleri, fonksiyonel gıdalar ve bitkisel gıdalar olabilmektedir. Ek olarak kullanılan gıdaların çoğunluğu insan vücudunda olumlu sonuç verir.
Bunlardan bazıları kan değerlerinin doğru bir şekilde yükselmesi, çocuklarda büyüme gözlenmesi ve enerji vermesi olarak söylenebilir. Ancak bazı takviye edici gıdalar ise oldukça ciddi zararlar verebilmektedir. Bunun sebebi doğru kullanımda bulunmama, doğru satıcılardan almamak ve ek olarak kullanılan gıdaların alerjik reaksiyon göstermesi olabilmektedir. Gıda takviyeleri ek olarak kozmetik amaçlı, düzenli beslenmeye yardımcı, bağışıklık sistemini güçlendirme ve bazı hastalıkları iyileştirme amacıyla kullanıldığı belirtilmiştir.
Gıda takviyeleri:
• Normal beslenme ile vücudumuza alamadığımız besin öğelerini takviye etmek için
• Çeşitli hastalıklar ve mazeretler nedeniyle normal seviyenin üzerinde ihtiyaç duyduğumuz besin öğelerini takviye etmek için
• Çeşitli hastalıklar, gıda alerjisi veya gıda intoleransı nedeniyle belirli bir gıda grubu tüketemediğimiz ve dolayısıyla bu gıdalardan elde edemediğimiz besin öğelerini takviye etmek için
• Bitkisel gıda ağırlıklı beslenme modelini benimseyen (vejetaryenler) kişilerde ortaya çıkabilecek bazı besin öğelerinin eksikliğini takviye etmek için
• Belirli bir yaşın üzerinde olan ve bazı hastalıklara yakalanma riski olan kişilerin bu hastalıkların önlenmesinde ya da geciktirilmesinde ihtiyaç duyduğu besin öğelerini takviye etmek için gıda yerine geçmeyen, doktor kontrolünde tüketilmesi ve kullanılası gereken ürünlerdir.
Kaynaklar:
Radyasyon ve Onkoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Tayfun Hancılar
Sağlık Ajandası | Sağlık Haberleri için sosyal medya hesaplarımızı da takip edebilirsiniz:
Bu gönderiyi Instagram’da gör
